بازشناسی مفهوم «تربیت» در نظریه‌ی اعتباریات علامه طباطبایی

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 اسفند 1399  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fedu.2021.31395.0

نویسندگان

داود حسین پور صباغ ¹؛ جمیله علم الهدی²؛ حسین سوزنچی³

¹مبانی اجتماعی و فلسفی تعلیم و تربیت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران

²گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی. تهران ایران.

³گروه فلسفه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم

چکیده

تکثر معانی تربیت در جوامع مختلف به‌عنوان چالشی برای دست‌یابی به وحدت مفهومی برای آن مطرح شده است. علامه طباطبایی در نظریه‌ی اعتباریات زمینه‌ی مناسبی برای تبیین تکثر اعتبارات اجتماعی به وجود آورده است. در این پژوهش سعی می‌شود با بسط نظریه اعتباریات، مفهوم «تربیت» به‌عنوان یکی از اعتباریات بعد از اجتماع تبیین گردد. بر این اساس «تربیت» در نتیجه شهود توأمان ضعف‌ها و استعدادها و بر اساس انگیزه محبت و رحمت و به‌منظور تضمین بقاء نوع، اعتبار می‌شود. در ادامه‌ی مقاله جهت تدقیق نسبت حقیقت و اعتبار در نظریه اعتباریات، چهار مفهومِ محل اعتبار، مبدأ اعتبار، وجه اعتبار و اثر اعتبار از یک دیگر تفکیک شده و بر اساس آن صورت‌بندی جدیدی از لغویت و عدم لغویت اعتباریات ارائه می‌شود. بدین ترتیب نسبت حقیقت و اعتبار در «تربیت» بر اساس مفاهیم چهارگانه فوق تبیین گردیده است. بر اساس این تحلیل، تربیت (به معنای اعتباری اجتماعی) مبتنی بر مشاهده تربیت تکوینی و انتقال ضرورت تکوینی موجود در آن، به رابطه‌ی دو انسانِ مختارِ معتبر است. بنابراین بر اساس مؤلفه‌های تربیت تکوینی می‌توان گفت، تربیت معنایی اعتباری است که در ظرف اجتماع در مورد فرآیندی که میان دو یا چند نفر در جریان است بکار‌ می‌رود که متضمن تحقق کمالاتی برای متربیان، دوسویه بودن، تدریجی بودن، غایت‌مندی و محوریت مودت و رحمت است.

کلیدواژه‌ها

"تربیت"؛ " نظریه اعتباریات"؛ " علامه طباطبایی"

مراجع