بازشناسی مفهوم «تربیت» در نظریه‌ی اعتباریات علامه طباطبایی (ره)

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقاله 6، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20، پاییز و زمستان 1399، صفحه 118-139  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fedu.2021.31395.0

نویسندگان

داود حسین پور صباغ ¹؛ جمیله علم الهدی²؛ حسین سوزنچی³

¹عضو/بنیاد پژوهش های اسلامی رضوی

²گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی. تهران ایران.

³گروه فلسفه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم

چکیده

تکثر معانی تربیت در جوامع مختلف به‌عنوان چالشی برای دست‌یابی به وحدت مفهومی برای آن مطرح شده است. علامه طباطبایی در نظریه‌ی اعتباریات، زمینه‌ مناسبی برای تبیین تکثر اعتبارات اجتماعی به وجود آورده است. در این پژوهش سعی می‌شود با بسط نظریه اعتباریات، مفهوم «تربیت» به‌عنوان یکی از اعتباریات بعد از اجتماع تبیین شود. بر این اساس «تربیت» در نتیجه شهود توأمان ضعف‌ها و استعدادها و بر اساس انگیزه محبت و رحمت و به‌منظور تضمین بقاء نوع، اعتبار می‌شود. در ادامه‌ مقاله جهت تدقیق نسبت حقیقت و اعتبار در نظریه اعتباریات، چهار مفهومِ «محل اعتبار»، «مبدأ اعتبار»، «وجه اعتبار» و «اثر اعتبار» از یکدیگر تفکیک شده و بر اساس آن صورت‌بندی جدیدی از «لغویت» و «عدم لغویت» اعتباریات ارائه می‌شود. بدین ترتیب نسبت حقیقت و اعتبار در «تربیت» بر اساس مفاهیم چهارگانه فوق تبیین شده است. بر اساس این تحلیل، تربیت (به معنای اعتباری اجتماعی) مبتنی بر مشاهده تربیت تکوینی و انتقال ضرورت تکوینی موجود در آن، به رابطه‌ی دو انسانِ مختارِ معتبر است. بنابراین بر اساس مؤلفه‌های تربیت تکوینی می‌توان گفت، تربیت معنایی اعتباری است که در ظرف اجتماع در مورد فرآیندی که میان دو یا چند نفر در جریان است بکار‌ می‌رود که متضمن تحقق کمالاتی برای متربیان، دوسویه بودن، تدریجی بودن، غایت‌مندی و محوریت مودت و رحمت است.

کلیدواژه‌ها

مفهوم‌شناسی؛ تربیت؛ علامه طباطبایی؛ نظریه اعتباریات

مراجع

Burr, V. (2003). Social Constructionism, 2nd,ed. (Salehi, A. Trans.). Tehran: Ney Publision (In Persian).

Carr, W (2004). Philosophy and Education, Journal of Philosophy of Education, 38, pp. 55–73.

Coombs, J. R. Daniels, L. R. B. (1991). Philosophical Inquiry. Trans by Bagheri, Kh. In Forms of Curriculum Inquiry. Short, E. C. (Mehrmohammadi, M. Trans.). Tehran: SAMT (In Persian).

Hirst, P. Peters, R. (2010). The Logic of Education. (Karimi, F. Trans.). Teran: Elmifarhangi (In Persian).

Javanaliazar, M. Danaeefard, H. Bagheri kani, M. Souzanchi, H. (2015). Comparative Study of Theory of Social Construction of Reality and Allameh Tabatabai’s Theory of Etebariat and Explaining Its Implications for Policy Making. Phd thesesis. Tehran: Tarbiat Modares University (In Persian).

Kiyashmaki, A. (2016); Theory of Credit or Equality as the Best Model of Human Studies. Sadra Islamic Humanities Journal, No. 19. (In Persian).

Mayer, F. (1973). A History of Education Tthought, 3d ed, Charles F. Merrill Publishing Company, S Bell & Howell Company, Columus, Ohio. (Fayyaz, A. A. Trans.). Tehran: SAMT (In Persian).

Mostafavi, H (2009), Al-Qurân Words Research. Tehran: Book Publishing Company (In Aranbic).

Oliaei, M. (2010) Social Reality and Etebariat: From allameh Tabatabae's and Searl's point of View. Tehran: Islamic Research Institute for Culture and Thought (In Persian).

Parsania, H. (2012). Social Worlds, Qom: KetabeFarda (In Persian).     

Soroush, A. (1981). The Reminder of Professor Martyr Morteza Motahari. Tehran: Publication and Education Organization of the Islamic Revolution (In Persian).

Souzanchi, H. (2016). A Different Look at the Origins and fruits of Allameh Tabataba'i's Letters of Etebariat; Sadra Islamic Humanities Journal, No. 19. (In Persian).

Tabatabai, S. M. H. (1983). Rassael Sabieh. Qom: Scientific and Intellectual Foundation of Professor Allameh Seyyed Mohammad Hussein Tabatabai (In Persian).

Tabatabai, S. M. H. (1995). Tafsire al-MIZAN. (Hamedani, S. M. B. Trans.). Qom: Seminary of Islamic Publications (In Persian).

Tabatabai, S. M. H. (2008). Human beings from the beginning to the End. (Larijani, S. Trans. Ed by KhosroShahi. S.H.). Qom: BusaneKetab (In Persian).

Tabatabai, S. M. H. (2009). Collected Treatises. Ed by KhosroShahi. S.H. Qom: BusaneKetab (In Persian).

Tabatabai, S. M. H. 2013. Principles of Philosophy and the Method of Realism. With Introduction and Footnote by Morteza Motahhari. Qom: Sadra Publications (In Persian).

Talebzadeh, S. (2011). Another look at credit perceptions, a possibility for the humanities. Sophia Perennis, 07(17), 29-64. (In Persian).