گذارِ برخی عناصر زیبایی‌شناختی دیوان شمس در ترجمه‌ی فرانسوی‌ اوا دو ویتره میروویچ

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقاله 8، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 4، شهریور 1399   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.2021.67112.0

نویسندگان

سپیده نواب زاده شفیعی؛ معصومه احمدی^* ؛ زهره الوند کوهی

دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

زﯾﺒﺎﯾﯽ‌ﺷﻨﺎﺳﯽ به مطالعه ﺷﻌﺮ در دو ﺑﺨﺶ، روﺳﺎﺧﺖ، یعنی زﺑﺎن و ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ آن، و زیر‌ﺳﺎﺧﺖ، یعنی ﻣﺤﺘﻮا و اﻧﺪﯾﺸﻪ ﭘﻨﻬﺎن در کلام، می‌پردازد. ﻏﺰﻟﯿﺎت ﺷﻤﺲ ﺗﺒﺮﯾﺰی، ﻧﻤﻮﻧﻪ‌ی ﺑﺎرز شعر حماسی ـ عرفانی اند که از آرایه‌های ادبی، موسیقی و عناصر زیبایی زیرساختی و روساختی قوی‌ برخوردارند. مولوی در دیوان شمس به وفور از آهنگِ حاصل از چینش‌‌های متفاوت مصوت‌ها، عناصر روساخت زیبایی شعر، برای القاء معانی و هیجاناتِ عرفانی خود استفاده می‌کند. در این مقاله، انتقال عناصر زیبایی‌شناختی را در ترجمۀ فرانسوی اِوا دو ویتره میروویچ با سبک‌شناسی وینه و داربلنه بررسی ‌کرده‌ایم و نشان ‌داده‌ایم که وام‌گیری، گرته‌برداری، ترجمه واژه به واژه، تغییرِ صورت، تغییرِ بیان، معادل‌یابی و همانندسازی هر کدام بشکلی در گذار زیبایی شعر مولانا به زبان فرانسه نقش ایفا کرده‌اند. عناصر زیبایی‌شناختی شعر مولانا در ترجمه میروویچ گذاری دشوار به «زبان ـ فرهنگ» فرانسه داشته‌اند. این عناصر نهایتاً شکل و قالبی متفاوت و البته گاه دلنشین یافته‌اند، که به توانش زبان‌شناختی مترجم، و «تراوایی» زبان فرانسه نسبت به عناصر زبانی ـ فرهنگی شعر فارسی و عروض خاص آن مربوط می‌شود. افق زبانیِ ترجمه میروویچ، متفاوت از افق زیبایی‌شناختی شعر مولانا، ازتعامل زبان ـ فرهنگ‌های مقصد و مبدأ در نزد مترجم شکل ‌گرفته است که ویژگی خاص خود را به عنوان یک اثر مستقل ادبی داراست.

کلیدواژه‌ها

دیوان شمس؛ زیبایی‌شناسی؛ سبک‌شناسی تطبیقی؛ میروویچ؛ ترجمه

سایر فایل های مرتبط با مقاله

چکیده فرانسه 8.pdf

چکیده انگلیسی 8.pdf

مراجع