بررسی رابطه ی سن و جنسیت با شیوه‌ی بیان کنش گفتار شکایت در زبان فارسی

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقاله 4، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 23، دی 1399، صفحه 99-125   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jlkd.2021.48479.0

نویسندگان

سارا عسکری فورگ^* ؛ جلیل الله فاروقی هندوالان

دانشگاه بیرجند

چکیده

در پژوهش حاضر، درصدد هستیم به بررسی دو متغیر سن و جنسیت و تاثیر آن ها دربکارگیری کنش گفتار شکایت در فارسی بپردازیم. به این منظور 21 فیلم فارسی از ژانر خانوادگی که نامزد یا برنده ی جایزه­ ی جشنواره ی فجر بودند،  انتخاب شده اند. گفتمان های حاوی کنش گفتاری شکایت در فیلم های فارسی یادداشت گردید و متغیر سن و جنسیت در آن ها بررسی شد. . پس از  تجزیه و تحلیل داده ها ،نتایج حاصل برای بررسی دقیق تر در جداول و نمودارها ترسیم شد. تجزیه و تحلیل آماری مقایسه ای نشان داد مردان بیشتر از زنان از کنش­گفتار شکایت استفاده می کنند ، همچنین مردان از شکایات مستقیم و زنان از شکایات غیرمستقیم بیشتر استفاده می کنند. اطلاعات به دست آمده نشان می دهد اگرچه مردان و زنان در مواجهه با هم جنس و غیر هم جنس خود بیشتر از شکایت مستقیم استفاده می کنند ، اما درصد استفاده از شکایت مستقیم در مواجهه با هم جنس و درصد استفاده از شکایت غیر مستقیم در مواجهه با غیر هم جنس بیشتر است. در جامعه فارسی زبان ، تمامی گروه های سنی از شکایت مستقیم بیشتر استفاده می کنند. لازم به ذکر است هر چه سن افزایش می یابد تمایل به استفاده از کنش های شکایت مستقیم بیشتر می شود. افراد در مواجهه با بزرگتر و هم سن خود ،  از شکایت غیرمستقیم و در مواجهه با کوچکتر از خود از شکایت مستقیم بیشتر استفاده می کنند.

کلیدواژه‌ها

سن؛ جنسیت؛ کنش‌گفتار؛ شکایت

مراجع

• الستی،صدیقه.(1391).رابطۀ تحصیلات،سن و جنسیت با شیوۀ بیان تقاضا و پاسخ به آن. (مقطع کارشناسی ارشد). دانشگاه پیام نور.ص10.
• امیری مجد،زهرا.(1392).مطالعه مقایسه ای استفاده از کنش رفتاری شکایت توسط کاربران ایرانی و غیرایرانی در شبکه­های اجتماعی.(مقطع کارشناسی ارشد).دانشکده زبان­های خارجه.دانشگاه شیخ بهایی.
• انباردار،زهرا.(1390).بررسی کنش شکایت و پاسخ به آن در گفتگوهای روزمره از نظر دانشجویان ایرانی.(مقطع کارشناسی ارشد).دانشکده علوم انسانی.دانشگاه پیام نور.
• بشارتی،شبنم.امیرارجمندی،نازنین.طاهری اسکویی،مرجان.(1396).بررسی سبک گفتار زنان قزوینبراساس دو متغیر سن و تحصیلات.رخسار زبان.1396.شماره 1. 108-94.
• ترادگیل،پیتر.(1376).زبان شناسی اجتماعی : درآمدی بر زبان و جامعه.ترجمۀ محمد طباطبایی.چاپ اول.تهران:انتشارات آگاه.
• نوشین فر،ویدا.(1374).زبان،جنسیت،اجتماع.(پایان نامه دورۀ کارشناسی ارشد).دانشکده ادبیات و علوم انسانی.دانشگاه فردوسی مشهد.
• یول،جورج.(1947).بررسی زبان.ترجمه علی بهرامی.(1381).تهران:رهنما.صبا346-350.
• Akinci, Suhan. (1999). An Analysis of Complaints in Terms of Politeness in Turkish (Unpublished master’s thesis). Hacettepe University, Ankara, Turkey.
• Boxer, Diana. (1993). Social distance and speech behavior: The case of indirect complaints.Journal of pragmatics, 19(2), 103-125.
• Boxer, Diana. (1996). Ethnographic interviewing as a research tool in speech act analysis: The case of  Speech acts across cultures: Challenges to communication in a second language, 217- 239.
• Brown, Penelope, & Levinson, Sally. (1987). Politeness: Some universals in language usage(Vol.4). Cambridge university press.
• Koban-roess, Eva. ( 2013) Gender Differences in Complaint Behaviour and Implications for the Complaint Management Process. Conference: 7. Forschungsforum der Österreichischen Fachhochschulen At: Volume:7.Tagungsband.https://www.researchgate.net/publication/260074631_Gender_Differences_in_Complaint_Behaviour_and_Implications_for_the_Complaint_Management_Process
• Labov, William. (1972). Sociolinguistics patterns. Philadelphia: University Press.
• Lakoff, Robin. (1973). Language and woman's place. Language in society, 2(1), 45-79.‏
• Monzoni, Cryptotriton.(2008).Introducing direct complaints through questions: the interactional achievement of pre-sequences'?. Discourse Studies, 10(1), 73-87.
• Nasiri Kakolaki,Leila & Shahrokhi, Mohsen.Gender Differences in Complaint Strategies among Iranian Upper Intermediate EFL Students. Studies in English Language Teaching (Online) Vol. 4, No. 1, 2016. scholink.org/ojs/index.php/selt
• Olshtain, Elite, & Weinbach, Liora. (1993). Interlanguage features of the speech act ofcomplaining. New York: Oxford University  
• Olshtain, Elite. & Weinbach, Liora. (1988). Complaints-A study of speech act behavior among native and nonnative speakers of Hebrew. Tel Aviv University.‏
• Richards,Jack.,Platt,John.&Weber,Heidi.(1985).Long Dictionary of Applied Linguistics. England: Longman Ltd.
• Tabatabaee Irani,Asal.(2013).realization of politeness strategies in EFL learners and English native speakers complaint and request speech acts: Focusing on differences by gender and level of education. (Thesis of MA).School of Foreign Languages. Sheikhbahaee University.
• Trosborg, Anna. (1995). Interlanguage Pragmatics - Request, Complaint, and Apologize. Berline; New York: Mouton de Gruyter.
• Trudgill, Peter. (1972). Sex. Covert prestige and linguistic change in the urban British English of Norwich. Language in Society. 1. 179-95.
• Yeganeh, Ali. (1996). Gender, age, and politeness: A cross-cultural study. (Unpublished master’s thesis). Isfahan University.