غربال شش رقم انار (Punica granatum L.) تجاری ایرانی برای تحمل به تنش خشکی بر اساس برخی عناصر غذایی برگ

علوم باغبانی

مقاله 4، دوره 35، شماره 3 - شماره پیاپی 51، آذر 1400، صفحه 355-365   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2021.60222.0

نویسندگان

محمود اثنی عشری^{* 1}؛ اسفندیار حسنی مقدم²

¹استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران

²دانش آموختۀ دکتری دانشگاه بوعلی سینا و استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

به منظور بررسی پاسخ شش رقم انار تجاری ایران به تنش خشکی آزمایشی بر اساس میزان برخی از عناصر غذایی برگ انجام شد. این مطالعه بصورت یک آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور: 1- رقم انار درشش سطح (’رباب نی­ریز‘، نادری­بادرود، شیشه­کپ فردوس، اردستانی مه­ولات، ملس­یزدی و شیرین­شهوار) و 2- تنش خشکی در سه سطح شامل بدون تنش خشکی (80 درصد رطوبت ظرفیت زراعی، شاهد)، خشکی متوسط، (60 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و خشکی شدید (40 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار در گلخانه اجرا گردید. نتایج این مطالعه نشان داد میزان عناصر غذایی در تمامی ارقام مورد مطالعه تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفت، اما پاسخ آن به تنش متفاوت بود. میزان عناصر غذایی آهن، روی، مس، منگنز، سدیم و فسفر بر مبنای وزن خشک در شرایط تنش خشکی کاهش یافت در حالی‌که غلظت عنصر پتاسیم تحت تنش خشکی روند افزایشی داشت. بر اساس نتایج بدست آمده از این پژوهش به ترتیب ارقام رباب نی‏ریز و ملس یزد از نظر جذب عناصر غذایی در مقایسه با سایر ارقام مورد مطالعه دارای تحمل بیشتری در برابر تنش خشکی بودند. بالاترین میزان آهن (9/126 میلی‏گرم بر گرم)، روی (9/39 میلی‏گرم بر گرم)، مس (13 میلی‏گرم بر گرم)، منگنز (8/51 میلی‏گرم بر گرم) و پتاسیم (11/2 درصد) در رقم رباب نی‏ریز حاصل شد. بنابراین استفاده از این رقم در شرایط تنش خشکی مشابه پیشنهاد می­گردد. در بین ارقام مورد بررسی ارقام نادری بادرود و اردستانی مه ولات بیشترین حساسیت را به تنش خشکی داشتند و ارقام شیرین شهوار یزد و شیشه‌کپ فردوس از این نظر مقاومت متوسطی نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

آهن؛ روی و پتاسیم؛ ظرفیت زراعی؛ وزن خشک

مراجع

• 2011. Horticulture Crop Results Statistics Vezarah Jihad Press, P: 95. (In Persian)
• Arji I., and Arzani K. 2002. Evaluation of the Growth Response and Prolin Accumulation of Three Iranian Native Olive Cultivars under Drought Stress. Journal of Agricultural Science and Natural Resurce 91-101. (In Persian with English abstract)
• Arzani K. 2000. Study on the adaptation of some Asian pear cultivars (Pyrus serotinaRehd. in Iran. VIII International Symposium on pear, 5- 10 September. Bologna, Itaky. P. 79. (In Persian)
• Ashly M.K., Grant M., and Grabov A. 2006. Plant responses to potassium deficiencies: a role for potassium transport proteins. Experimental Botany 57: 425-436.
• Avaz K., and Nasyreimhalatei M. 1994. Agronomy Plant Ecology, Jehad Daneshgahi Press pp: 291. (In Persian)
• Babalar M., and Pirmoradian M. 1999. Fruits Tree Nutrition, Tehran University Press. Pp; 361. (In Persian)
• Banziger M., Edmeades GO., and Lafitte HR. 1999. Selection for drought tolerance increase maize yields over of N level. Crop Science 39: 1035-1040.
• Behzadeishrbabahei H. 1998. Diversity Of Pomegranate Cultivars Bof Iran Karaj Agricultur Education, PP: 265. (In Persian)
• Bradford K.J., and Hsiao TC. 1982. Physiological responses to moderate water stress. Physiological Plant Ecology 263-324.
• Chapman H.I., and Pratt P.F. 1961. Methods of Analysis for Soils, Plants and Waters. The University of California's Division of Agricultural Science, Berkeley, California, USA.
• El-Fouly M., Mobarak Z.M., and Salama Z.A. 2001. Micronutrient spray as a tool to increase tolerance of faba bean and wheat plants to salinity. Proc. of XIV Intl. Plant Nutrition Colloquium, 28 July- 4 Aug., 2001, Hanover, Germany, pp. 422-423
• Faizizadeh M., And Samadi A. 2016. Estimation of reference figures of the integrated system of diagnosis and recommendation for evaluating the nutritional status of onions. Iranian Soil and Water Research 47(4): 785-797.
• Graham RD. 1993. Effect of nutrient stress on susceptibility of plants to disease with particular reference to trace elements. Advances in Botanical Research 10: 221-276.
• Hassibi P. 2007. Physiological study of the effect of cold stress on seedling stage of different rice genotypes. Doctoral dissertation of Shahid Chamran University of Ahvaz. P.145.
• Ji K., Wang Y., Sun W., Lou Q., Mei H., Shen S., and Chen H. 1012. Drought-responsive mechanisms in rice genotypes with contrasting drought tolerance during reproductive stage. Plant Physiology 169: 336-344.
• Kafei M., and Mahdavei Damghanei A.M. 2009. Mechanisms of environmental stress resistance in plants, Ferdousi Mashhad University press pp 476. (In Persian)
• Kaur G., Jabbar Z., Athar M., and Alam M.S. 2006. Punica granatum (pomegranate) flower extract possesses potent antioxidant activity and abrogates FeNTA induced hepatotoxicity in mice. Food Chemistry and Toxicology 44: 984-993.
• Khattab M.M., Shaban A.E., El-shrief A.H., and El-deen Mohamad A.S. 2011. Growth and Productivity of Pomegranate Trees under Different Irrigation Levels. III: Leaf Pigments, Proline and Mineral Content. Horticultural Science and Ornamental Plants 3: 265-269.
• Logan T.J., Goins L.E., and Jlidsay B. 1997. Field assessment of trace element uptake by six vegetables from N-viro soil. Water Environmental Research 69: 28-33.
• Marchner H. 1995. Mineral nutrition of higher plant, Second Reprint Academic press. pp: 6-73.
• Martinez X.D. 2010. Effects of irrigation and nitrogen application on vegetative growth yield and fruit quality in peaches (Prunus persica Batsch cv. Andross) for processing, PhD thesis Lleida University Spain, 136 p.
• Miguel M.G., Neves M.A., and Antunes M.D. 2010. Pomegranate (Punica granatum): A medicinal plant with myriad biological properties - A short review. Journal of Medicinal Plants Research 4(25): 2836-2847.
• Mosavei S.A., Ttarie M., Mehnatkesh M., and Hagegei B. 2003. Vegetative Growth Response of Young Seedlings of Five Almond Cultivars toWater Deficit Seed and Plant Improvement Journal P: 551-567. (In Persian)
• Mostashari M., Behnami A., and Khosravinejad A. 2011. Investigation of nutrition disorders in Saadat Abad orchard in Qazvin. 3^th national conference on green area. Qazvin. 10pp.
• Pugnine F.I., Endols N.S., and Pardos G. 1994. Constraints by water stress on plant growth, Handbook of Plant and Crop Stress. New York. P: 445.
• Serraj R., Krishanamurthy L., Kashiwagi J., Kumar J., Chandra S., and Crouch J.H. 2004. Variation in root traits of chickpea (Cicer arietinum) grown under terminal drought. Field Crops Research 88: 115-127.
• Tabatabaee S.S., Razazi A., Khoshgoftarmanesh A.H., Khodaeian N., Mehrabi Z., Asgari E., Fathian Sh., and Ramezanzadeh F. 2011. Effect of Fe-Deficiency on Uptake, Concentaration and Translocation of Fe, Zn, Mn in Some Plants with Different Fe-efficiency in Hydroponics Culture Journal of Water and Soil 25(4): 728-735. (In Persian with English abstract)
• Taiz L., and Zeiger E. 2006. Plant physiologh. Fourth Edition Sinauer Associates Inc: Publishers Sunderland Massachusetts. P: 738.