ارزیابی خصوصیات فنولوژیک، مورفولوژیک و پومولوژیک برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های شلیل در شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی

علوم باغبانی

مقاله 7، دوره 36، شماره 1 - شماره پیاپی 53، خرداد 1401، صفحه 87-101   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2021.68236.1012

نویسندگان

آمنه قهرمانی¹؛ ابراهیم گنجی مقدم^{* 2}؛ علی مرجانی³

¹گروه کشاورزی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، بجنورد، ایران

²بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

³گروه کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، بجنورد، ایران

چکیده

یکـی از مشـکلات عمده پرورش‌دهندگان شلیل عـدم دسترسی به ارقام جدید و پر محصول و استفاده از ارقام ناشناخته است که میزان تولید، بازارپسندی و کیفیت محصول آن‌ها کم مـی­باشـد. این پژوهش به­منظور مقایسه، گروه­بندی و انتخاب ژنوتیپ­های برتر از نظر صفات رشدی، مورفولوژیک و پومولوژیک 10 ژنوتیپ و رقم شلیل (’فلامینو‘، ’نکتارد‘، ’هنری‘، ’شانیاریا‘، ’رویزیانا‘، ’تاج شماره-1 و -2‘، ’شلیل شماره-1‘، ’آندروس‘ و ’سان­گلد‘ به­عنوان شاهد) به­صورت آزمایش بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در سال­های 1398-1397 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اجرا شد. ارقام و ژنوتیپ­های مورد بررسی از نظر صفات فنولوژیک، مورفولوژیک، پومولوژیک و بیوشیمیایی تفاوت معنی­داری نشان دادند. زودگل­ترین ارقام شلیل، ’فلامینو‘، ’نکتارد‘ و ’سان­گلد‘ (هفته چهارم اسفند) و ’هنری‘ و ’تاج شماره-2‘ دیرگل‌ترین (هفته اول فروردین) بودند. نتایج تست پانل نشان داد که ’فلامینو‘، ’هنری‘ و ’شانیاریا‘ دارای بالاترین رتبه از نظر میانگین حسی صفات رنگ، بافت، بو و طعم بودند. ’فلامینو‘ دارای بیشترین سبزینگی برگ (91/36) بود. ’هنری‘ با 6/44 کیلوگرم عملکرد، 55/3 کیلوگرم بر سانتی­متر مربع سفتی بافت میوه و 39/16 درصد مواد جامد محلول از نظر صفات بیوشیمیایی، برتری آماری نشان داد. ’فلامینو‘ و ’شلیل شماره-1‘ به­ترتیب با میانگین 76/138 و 51/129 گرم، بیشترین وزن میوه را داشتند که در مقایسه با شاهد افزایش 97/32 و 19/28 درصدی نشان دادند. در مجموع ’فلامینو‘، ’نکتارد‘ و ’هنری‘ به دلیل داشتن صفات پومولوژیک و فنولوژیک بالا به‌عنوان ارقام برتر شلیل برای کشت در شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی قابل توصیه می­باشد.

کلیدواژه‌ها

تست پانل؛ دوره گلدهی؛ سبزینگی برگ؛ شاخص طعم میوه

مراجع

Abdollahi R., Hajilou J., Zainalabedini M., Mahna N., and Ghaffari M. 2019. Evaluation of qualitative traits of peel and flesh of some peach cultivars and genotypes. Iranian Journal of Horticultural Science 50: 151-162. (In Persian with English abstract)

2. Abedi B., Parvaneh T., and Ardakani,E. 2020. Investigation of correlation of enzymatic browning fruit tissue and amount of phenolic compounds, flavonoid, and anthocyanin red-flash and some Iranian spring apple cultivars. Journal of Horticultural Science 33: 609-622. (In Persian with English abstract)
3. Arzani K., Khoshghal, H., Malakouti M.J., and Barzegar M. 2008. Postharvest fruit physicochemical changes and properties of Asian (Pyrus serotina Rehd.) and European (Pyrus communis L.) pear cultivars. Horticulture Environment and Biotechnology 49: 244-252.
4. ASIA I. 2013. Food and agriculture organization of the United Nations. Rome.
5. Byrne D. 2003. Breeding peaches and nectarines for mild-winter climate areas: state of the art and future directions. In: Proceedings of the First Mediterranean Peach Symposium Agrigento, Italy, p: 102-109.
6. Cantín Mardones C.M., Gogorcena Aoiz Y., and Moreno Sánchez M.Á. 2010. Phenotypic diversity and relationships of fruit quality traits in peach and nectarine [Prunus persica (L.) Batsch] breeding progenies. Euphytica 171(2): 211-226. https://doi.org/10.1007/s10681-009-0023-4.
7. Ceccarelli D., Talento C., Sartori A., Terlizzi M., Caboni E., and Carbone K. 2016. Comparative characterization of fruit quality, phenols and antioxidant activity of de-pigmented “Ghiaccio” and white flesh peaches. Advances in Horticultural Science 30: 175-182. https://doi.org/10.13128/ahs-20280.
8. Dabbou S., Lussiana C., Maatallah S., Gasco L., Hajlaoui H., and Flamini G. 2016. Changes in biochemical compounds in flesh and peel from Prunus persica fruits grown in Tunisia during two maturation stages. Plant Physiology and Biochemistry 100: 1-11. https://doi.org/10.1016/j.plaphy.2015.12.015
9. Dirlewanger E., Cosson P., Boudehri K., Renaud C., Capdeville G., Tauzin Y., Laigret F., and Moing A. 2006. Development of a second-generation genetic linkage map for peach (Prunus persica (L.) Batsch] and characterization of morphological traits affecting flower and fruit. Tree Genetics and Genomes 3: 1-13. https://doi.org/10.1007/s11295-006-0053-1.
10. Falati Z., Fattahi Moghaddam M.R., and Ebadi A. 2019. Evaluation of phonological characteristics, fruit setting and fruit quality properties of some plum cultivars under Karaj environmental conditions. Seed and Plant Improvment Journal 35: 189-210. (In Persian with English abstract)
11. Farhadi A., Jalali S., and Ne'amat-o-lahi M.R. 2009. Evaluation of qualitative and quantitative characteristics of cantaloupe (Cucumis melo var reticulatus) cultivated under different polyethylene mulches. Iranian Journal of Horticultural Science 40:1-10. (In Persian with English abstract)
12. Fathi H., Karbalaei Khiavi H., Jahani U., and Bouzari N. 2013. Evaluation of compatibility and comparison of qualitative and quantitative characteristics of some nectarine cultivars in Meshkinshahr condition. Journal of Horticultural Science 27: 44-51. (In Persian with English abstract)
13. Ganji Moghadam E. 2020. Comparison of phonological, morphological and pomological characteristics of 7 apricot promising genotypes in Khorasan Razavi Province. Journal of Horticultural Science 34: 1-9. (In Persian with English abstract)
14. Ghasemi A. 2001. Study of quantitative and qualitative chlttacters of nectarine cultivars under climatic conditions of Isfahan. Seed and Plant Production Journal 17: 315-328. (In Persian with English abstract)
15. Hilaire C. 2003. The peach industry in France: state of art, research and development. In: First Mediterranean peach symposium, Agrigento, Italy, p: 27-34.
16. Forcada C.F., Gradziel T.M., Gogorcena Y., and Moreno M.Á. 2014. Phenotypic diversity among local Spanish and foreign peach and nectarine (Prunus persica (L.) Batsch] accessions. Euphytica 197: 261-277.
17. Jung K.M., Ki, S.Y., Lee G.W., Kim I.D., Park Y.S., Dhungana S.K., Kim J.H., and Shin D.H. 2020. Quality characteristics and antioxidant activity of unripe peach (Prunus persica L. Batsch) extracts with distilled water coupled with ultrasonication and prethanol-a. International Journal of Fruit Science 20: 1-12 https://doi.org/10.1080/15538362.2019.1709111.
18. Karami F., and Nejad A. 2013. Effects of late spring frost on fruit yield and some physiological traits of apricot in Kurdistan Province in Iran. Seed and Plant Production Journal 29: 1-15. (In Persian with English abstract)
19. Layne R. 1997. Peach and nectarine breeding in Canada: 1911 to 1995. Fruit Varieties Journal (USA).
20. Mohammadzadeh S., Bouzari N., Abdossi V., and Kavand A. 2013. Morphological and pomological characteristics of some native apricot cultivars and genotypes of Iran. Seed and Plant Improvement Journal 29: 1-8. (In Persian with English abstract)
21. Molaie S., Soleimani A., and Zeinolabedini M. 2017. Evaluation of quantitative and qualitative traits of some apricot cultivars grown in Zanjan region. Journal of Horticultural Science 30: 35-48. (In Persian with English abstract)
22. Najafzadeh R., and Arzani K. 2016. Assessment of morphological, physiological and pomological variations in some of European pear (Pyrus communis L.) genotypes. Journal of Crop Production and Processing 6: 151-164. (In Persian with English abstract)
23. Rahimkhani R., Varasteh F., and Seyfi E. 2016. Evaluation of genetic diversity in some loquat genotypes based on pomological characteristics in Golestan province. Journal of Plant Production Research 23: 157-177.
24. Rahmati M., Davarinezhad G., Ghani A., Attar S., Mirabi E., and Razeghiyadak L. 2014. Investigating physico-chemical characteristics and antioxidant activity of some commercial peach cultivars fruit. Journal of Plant Productions (Agronomy, Breeding and Horticulture) 36: 81-93. (In Persian with English abstract)
25. Rahovic D. 1996. Studies on the important cultivars of nectarine in the Belgrade region conditions [Yugoslavia]. Poljoprivredne.
26. Reig G., Alegre S., Gatius F., and Iglesias I. 2015. Adaptability of peach cultivars (Prunus persica (L.) Batsch] to the climatic conditions of the Ebro Valley, with special focus on fruit quality. Scientia Horticulturae 190: 149-160. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2015.04.019.
27. Rezaee R., Hasani G., and Salehi S.E. 2016. Growth, flowering time and quality of twelve apple varieties under Urmia climate. Journal of Horticultural Science 30: 681-693. (In Persian with English abstract)
28. Scorza R., Bassi D., and Liverani A. 2002. Genetic interactions of pillar (columnar), compact, and dwarf peach tree genotypes. Journal of the American Society for Horticultural Science 127: 254-261. https://doi.org/10.21273/JASHS.127.2.254.
29. Sherman W., and Lyrene P. 2002. Sunbest'nectarine. Journal of the American Pomological Society 56: 206.
30. Tahmasebi M., Golmohammadi A., Nematollahzadeh A., Davari M., and Chamani E. 2019. Control of nectarine fruits postharvest fungal rots caused by Botrytis Cinerea and Rhizopus Stolonifer via some essential oils. Journal of Food Science and Technology 12: 1-9. https://doi.org/10.1007/s13197-019-04197-4.