بررسی اسنادسازی از منظر ساخت اطلاع در ترجمه متون فرانسه به فارسی

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 5، اسفند 1399

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.2021.71316.1019

نویسندگان

مژگان سوقانی¹؛ بهرام مدرسى^{* 2}؛ حمید رضا شعیری³

¹زبان های خارجی ، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

²گروه زبانشناسى، دانشکده زبان هاى خارجى، دانشگاه آزاد اسلامى، واحد تهران مرکزى

³استاد گروه زبان فرانسه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر، در چارچوب نظری ساخت اطلاع لمبرکت (1996) به مطالعة موردی اسنادسازی در ترجمة متون فرانسه به فارسی پرداخته است. به‌منظور استخراج داده‌های پژوهش، شش کتاب به زبان فرانسه به همراه ترجمه‌های آن‌ها به زبان فارسی انتخاب شده‌اند و نگارندگان به بررسی این فرایند در متون کتاب‌های منتخب و ترجمة آن‌ها پرداخته‌اند. در این تحقیق که به شیوه توصیفی‌ـ‌تحلیلی انجام شده است، ابتدا جملات فرانسه که از این ساخت برخوردارند، با معادلشان در ترجمة فارسی مقایسه شده‌اند. سپس، داده‌ها براساس چارچوب ساخت اطلاعی لمبرکت و روابط مبتدا و کانونی بررسی و به‌صورت مجزا دسته‌بندی شده‌اند. در هر مورد تفاوت‌ها‌ی معنایی‌ ‌ـ‌ ‌کاربرد‌شناختی و نحوة توزیع اطلاع نو و کهنه در زبان مبدأ با ترجمة آن‌ها در زبان مقصد مورد مقایسه و مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاصل از این مطالعه، حاکی از آن است که علی‌رغم اینکه امکان استفاده از ساخت اسنادی‌شده در هر دو زبان وجود دارد، %58 جملات اسنادی‌شدة متون فرانسه در زبان فارسی به صورت غیراسنادی ترجمه شده‌اند و تنها %42 این جملات در ترجمة فارسی از ساخت مشابهی برخوردارند. در جملات ترجمه‌شده به صورت غیراسنادی در زبان فارسی، %70 عناصر اسنادی‌شده جایگاه مبتدا را اشغال کرده‌اند و %30 باقی‌مانده در جایگاه غیرمبتدا نمایان شده‌اند. افزون بر آن، با ارائة نمونه‌هایی از داستان‌های مورد مطالعه نشان داده شده است که کانون موضوعی جملات اسنادی‌شده، در ترجمة فارسی به‌دلیل تغییر ساخت نحوی، به کانون گزاره ای یا جمله‌ای تبدیل شده و در نتیجه، معنای مؤکد این جملات در زبان مقصد از دست رفته است.

کلیدواژه‌ها

اسنادسازی؛ ساخت اطلاع؛ ترجمه؛ روابط کانونی؛ مبتدا

سایر فایل های مرتبط با مقاله

اصل مقاله 3 (2).pdf

résumé 3.pdf

abstract 3.pdf

مراجع