تحلیل اختلالِ معنایی در ترجمه با رویکر نشانه‌معناشناسی گفتمانی مورد مطالعه: اثر پاپیون ترجمه‌ی پرویز نقیبی

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 دی 1400  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.2022.71895.1022

نویسندگان

نسرین اسماعیلی¹؛ دکتر حمید رضا شعیری ²؛ رویا لطافتی³؛ روح اله رحمتیان⁴

¹دانشجوی دکترای آموزش زبان فرانسه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

²دانشگاه تربیت مدرس

³گروه زبان فرانسه، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدۀ علوم انسانی، تهران، ایران

⁴دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

چکیده

در ترجمه آنچه که حائز اهمیت است فرآیند انتقالِ معنا از زبان مبداء به زبان مقصد است. انتقال معنا از دیدگاه گفتمانی محصول تطابق وتعامل بین دو پلان زبانی یعنی پلان صورت و پلان محتوا است که گاهی در ترجمه این تطابق دچار اختلال می‌گردد و انتقال معنا انجام نمی‌پذیرد، دراین صورت اختلال معنایی رخ میدهد. مسـأله‌ی پژوهش این است که نشان دهد چگونه اختلالات معنایی در ترجمه شکل می‌گیرند و چگونه این اختلالات سبب انحراف معنا و بروز آسیب به ترجمه می‌شوند. هدف ما بررسی چگونگی رابطه‌ی بین دو پلان زبانی (صورت و معنا) در کنش ترجمه و اختلالات معنایی است که به واسطۀ عدم انطباق بین دو پلان موردِ نظر تولید می‌گردند. تحقیق حاضر مبتنی برتحلیل پیکره است؛ بنحویکه مطابق با پارامترهای چارچوب نظری، داده‌ها به‌طور هدفمند از متن پیکره جمع‌آوری خواهند شد و مورد تحلیل قرار می‌گیرند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که عواملی همچون کژتابی‌معنایی و معناگریزی روابط بین دوپلان زبانی را مختل می‌کنند و اختلالاتی از قبیل: اختلالِ ایزوتوپیک (بی توجهی به همگنه‌های معنایی)، فقدان ایزومورفیسم بین دو پلانِ زبانی (تطابقِ پلانِ صورت و محتوا)، تغییر ریتمِ متن مبداء، عدم تعدیل معنایی، عدم رعایت چندصدایی و حذف، فرآیند انتقالِ معنا در ترجمه‌ی رمان پاپیون را تاحدودی تحت تاثیر قرار می‌دهند.
کلماتِ کلیدی: اختلالِ معنایی، ترجمه، معنا، نشانه‌معناشناسی، پاپیونِ آنری شاریر، پرویز نقیبی.

کلیدواژه‌ها

اختلالِ معنایی؛ ترجمه؛ معنا؛ نشانه‌معناشناسی؛ پاپیونِ آنری شاریر؛ پرویز نقیبی

مراجع