بوطیقای آخرالزمان در تخیل محیط زیستی امروز فرانسه

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 تیر 1401  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.2022.76376.1048

نویسنده

حمیدرضا رحمت جو

استادیار ادبیات فرانسه، گروه زبان های خارجی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی

چکیده

تخیلات محیط زیستی معاصر یا آن دسته از متون روایی که در آن به نحوی از انحا با روایتی از موضوعی مربوط به محیط زیست سر و کار داریم، در روزگار ما تبدیل به یکی از جایگاه های اصلی مضامین آخرالزمانی شده اند. ترس از آخرالزمان محیط زیستی، فارغ از خاستگاهش، امروزه ترسی همه گیر است و نباید از خاطر برد که محیط زیست به مثابه ی ایدئولوژی بیش از هر زمان دیگری در حال تبدیل شدن به گفتمانی غالب و گاها تمامیت خواه است : نوعی ایدئولوژی که مبشران و انذار دهندگان، کتب مقدس و مومنان و مبارزان مخصوص به خود را داراست. در عین حال اما، به لطف پیشرفت های علوم انسانی و نیز مطالعات ادبی معاصر، مخصوصا مطالعات در زمینه ی بازنمود ها و گفتمان ها، می دانیم که ساخت، انتخاب و چینش تصاویر و یا بازنمود های امر واقع که شکل دهنده ی فهم انسان از واقعیت پیرامونی ست نمی تواند فارغ از میراث و تجارب فرهنگی یک عصر یا یک ملت یا حتی فارغ از پارادایم های علمی یا سیاسی در یک بازه ی زمانی مشخص باشد. در همین معنا، با موضوع قرار دادن بوطیقای آخرالزمان، بر آن شدیم تا ضمن تلاش برای بررسی چند و چون تخیلات آخرالزمانی محیط زیستی در چند اثر ادبی معاصر فرانسه، با تکیه بر ابزارهای نقد ادبی متنی و سبک شناختی و نیز تحلیل گفتمان ادبی تا حد امکان بر جنبه های فرهنگی روایت آخرالزمان روشنی کوچکی بیافکنیم.

کلیدواژه‌ها

بوطیقا؛ آخرالزمان؛ تخیل محیط زیستی؛ ایماژینر؛ ادبیات و فرهنگ