تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد و کیفیت کاهو رقم نیورد فایر (Lactuca sativa cv. New Red Fire

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 مرداد 1401

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2022.76893.1175

نویسندگان

پرستو مولائی¹؛ طاهر برزگر^{* 2}؛ محمد بابا اکبری ساری³؛ فاطمه نکونام⁴؛ زهرا قهرمانی⁵

¹گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان.

²گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

³گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

⁴گروه علوم باغبانی- دانشکده کشاورزی- دانشگاه زنجان

⁵گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

چکیده

این پژوهش به منظور یافتن کودهای جایگزین‌ سازگار با محیط زیست برای افزایش شاخص‌های کیفی و کمی و کاهش اثرات منفی کودهای شیمیایی در گیاه کاهو گلخانه‌ای رقم New Red Fire به صورت طرح کاملا تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی در این تحقیق 14 تیمار شامل شاهد (بدون مصرف کود و بدون تلقیح)، تلقیح با سه سطح از باکتری‌های انحلال‌کننده پتاسیم (باکتری‌های سودوموناس کورینسیس، سودوموناس ونکورنسیس و ترکیب دو سویه باکتری‌های سودوموناس کورینسیس و سودوموناس ونکورنسیس) + 100 درصد کود نیتروژن و فسفر، تلقیح با سه سطح از باکتری‌های انحلال‌کننده فسفر (باکتری‌های سودوموناس پوتیدا، پانتوآگلومرانس و ترکیب دو سویه باکتری‌های سودوموناس پوتیدا و پانتوآگلومرانس) + 100 درصد کود نیتروژن و پتاسیم، تلقیح با یک سطح از ترکیب باکتری‌های انحلال‌کننده پتاسیم و فسفر (باکتری‌های سودوموناس کورینسیس، سودوموناس ونکورنسیس، سودوموناس پوتیدا و پانتوآگلومرانس) + 100 درصد کود نیتروژن، تلقیح با یک سطح قارچ مایکوریزا از ترکیب سه گونه قارچ گلوموس موسه‌آ، گلوموس اتونیکاتوم و گلوموس اینترادیاسه + 100 درصد کود نیترون و پتاسیم، پنج سطح کود شیمیایی ترکیبی از عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم به صورت N100P100K100، N100P100K0، N100P0K100، N100P25K100 و N100P100K25 با توجه به آزمون خاک بود. نتایج مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد، با کاربرد ترکیب باکتری‌های انحلال‌کننده پتاسیم و فسفر + 100 درصد کود نیتروژن حداکثر وزن تازه بوته (افزایش 3/42 درصد)، قطر تاج بوته (افزایش 4/41 درصد) نسبت به گیاهان شاهد و حداقل تجمع نیترات برگ (14/21 میکروگرم در گرم وزن خشک) بعد از گیاهان شاهد نسبت به سایر تیمارها حاصل شد. کاربرد باکتری سودوموناس کورینسیس + 100 درصد کود نیتروژن و فسفر موجب حداکثر محتوای آنتوسیانین (افزایش 2/62 درصد) و مواد جامد محلول (افزایش 5/82 درصد) نسبت به گیاهان شاهد گردید. بیشترین میزان ویتامین ث (39/32 میلی‌گرم در 100 میلی‌لیتر) با اعمال کود شیمیایی N100P100K100 حاصل شد. با کاربرد ترکیب باکتری‌های انحلال‌کننده پتاسیم و فسفر + 100 درصد کود نیتروژن و باکتری سودوموناس ونکورنسیس + 100 درصد کود نیتروژن و فسفر، حداکثر اسید قابل تیتراسیون با افزایش 5/154 درصد نسبت به گیاهان شاهد بدست آمد. با توجه به نتایج آزمایش می‌توان بیان کرد، تلقیح بذر با ترکیب باکتری‌های انحلال‌کننده پتاسیم و فسفر + 100 درصد کود نیتروژن نقش موثری در بهبود خصوصیات رشدی و کیفیت گیاه کاهو دارد.

کلیدواژه‌ها

آنتوسیانین؛ باکتری‌های محرک رشد؛ تجمع نیترات؛ رشد رویشی