ابزارهای پیرامتنی در ترجمه؛ بررسی پیرامتن‌های اولین ترجمه‌ی کامل دیوان حافظ به زبان فرانسه

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقاله 8، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 6، شهریور 1400   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.2022.77803.1054

نویسنده

صابر محسنی^*

گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

از آن‌جا که هر ترجمه محصول خوانشی از متن اصلی است، پیرامتنی برای آن محسوب می‌شود. با این حال ترجمه نیز یک متن به‌شمار می‌رود و با پیرامتن هایی همراه است. انتظار می‌رود با بررسی این پیرامتن ها به اطلاعات و شواهد سودمندی برای پی‌بردن به اولویت‌ها و دلایلی دست ‌یابیم که در پس‌زمینه‌ی تصمیم‌های مترجم و روش ترجمه‌ی او قرار دارند. در مقاله‌ی حاضر با تکیه بر نظر ژرار ژنت درباره‌ی پیرامتن و انواع آن و هم‌چنین به کمک روش نقد ترجمه‌ی آنتوان برمان، به مطالعه‌ی پیرامتن‌های اولین ترجمه‌ی کامل از دیوان حافظ به زبان فرانسه می‌پردازیم (دوفوشه‌کور، 2006). پس از بررسی پیرامتن های بر-متنی ترجمه‌ی مذکور، به مطالعه‌ی پیرامتن های کنار-متنی آن خواهم پرداخت. به کمک این پیرامتن ها به دیدگاه دوفوشه‌کور درباره‌ی ادبیات فارسی و به‌ویژه شعر حافظ پی می‌بریم. هم‌چنین از این طریق درمی یابیم او ترجمه را ابزاری ناقص برای شناختن و شناساندن حافظ به خوانندگان فرانسوی‌زبان می داند. سپس خواهیم دید که دیدگاه دوفوشه‌کور درباره‌ی ادبیات فارسی، شعر حافظ و عمل ترجمه بر پروژه‌ی او برای ترجمه‌ی دیوان حافظ تاثیر می گذارد و در نتیجه او ترجمه‌ای غیرمنظوم از تمام غزل های حافظ ارائه می‌دهد و برای ترجمه‌ی هر غزل یادداشت هایی نیز می‌نویسد.

کلیدواژه‌ها

پیرامتن؛ کنار-متن؛ بر-متن؛ نقد ترجمه؛ ترجمه‌ی دیوان حافظ

مراجع