تاثیر باکتری‌های محرک رشد بر شاخص‌های رشدی و بیوشیمیایی کاهو تحت تنش زیستی سفیدک پودری

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1401  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2022.79038.1198

نویسندگان

پرستو مولائی ¹؛ فاطمه نکونام²

¹سایر.

²گروه علوم باغبانی- دانشکده کشاورزی- دانشگاه زنجان

چکیده

به منظور ارزیابی تاثیر باکتری‌های محرک رشد بر شاخص‌های رشدی و بیوشیمیایی کاهو در شرایط تنش زیستی قارچ سفیدک پودری، آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان، در سال 1399 اجرا شد. گیاهان در شرایط تنش زیستی قارچ سفیدک پودری با پنج سطح از باکتری‌های محرک رشد شامل سودوموناس-کورینسیس، سودوموناس‌ونکورنسیس، سودوموناس‌پوتیدا، پانتوآگلومرانس و ترکیب چهار گونه باکتری‌ محرک رشد (سودوموناس‌کورینسیس + سودوموناس‌ونکورنسیس + سودوموناس‌پوتیدا + پانتوآگلومرانس) و یک سطح کود شیمیایی NPK تیمار شدند. دو تیمار شاهد (بدون تلقیح باکتری ریزوسفری و بدون افزودن کود شیمیایی) در شرایط بدون تنش و تحت تنش زیستی بود. نتایج نشان داد، حداکثر وزن تازه، درصد ماده خشک بوته و تعداد برگ در کاربرد تیمار باکتری ترکیبی حاصل شد، به‌طوریکه نسبت به گیاهان شاهد با تنش، 5/59 درصد وزن تازه بوته، 8/34 درصد ماده خشک بوته و 2/42 درصد تعداد برگ افزایش یافت. بیشترین محتوای کلروفیل کل (افزایش 5/38 درصد) با کاربرد باکتری سودوموناس کورینسیس و پانتوآگلومرانس نسبت به گیاهان شاهد تحت تنش بدست آمد. همچنین با کاربرد باکتری پانتوآگلومرانس کاهش 100 درصدی لکه‌های نکروزه و 2/25 درصدی لکه‌های کلروزه مشاهده شد. افزایش لکه‌های کلروزه (8/55 درصد)، لکه‌های نکروزه (8/88 درصد)، فعالیت آنزیم کاتالاز (4/28 درصد)، آنزیم پراکسیداز (1/49 درصد)، محتوای فنول کل (52 درصد) و فلاونوئید کل (3/39 درصد) نسبت به گیاهان شاهد تحت تنش، در کاربرد تیمار کود شیمیایی NPK حاصل شد. کاربرد باکتری‌های محرک رشد و کود شیمیایی NPK اثر معنی‌داری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه کاهو تحت تنش زیستی نداشت. حداکثر محتوای آنتوسیانین (افزایش 6/55 درصد) با کاربرد باکتری کورینسیس نسبت به گیاهان شاهد تحت تنش بدست آمد. به طور کلی تلقیح بذر کاهو با باکتری‌های محرک رشد موجب افزایش معنی‌دار رنگیزه آنتوسیانین در برگ، محتوای کلروفیل کل، ترکیبات فنولی، مقاومت گیاه میزبان به تنش زیستی سفیدک پودری و متعاقباً بهبود شاخص‌های رشدی و عملکرد (وزن تازه بوته قابل برداشت) گردید. با توجه به نتایج این پژوهش، پیش تیمار بذر کاهو با باکتری‌های محرک رشد برای بهبود عملکرد و کیفیت کاهو در شرایط قارچ سفیدک پودری توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

کلمات کلیدی: آنتوسیانین؛ تنش زیستی؛ سفیدک پودری؛ کنترل زیستی؛ لکه‌های نکروزه