اثر کاربرد پس از برداشت آب گرم، کلرید کلسیم و کود نانو کلات کلسیم برکاهش آسیب سرمازدگی و افزایش عمر انبارمانی میوه پرتقال رقم محلی داراب

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 دی 1401  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2023.79650.1209

نویسندگان

مجید راحمی ¹؛ مریم زارع²؛ سحر صداقت³؛ محمد حسن نظران⁴؛ سمیرا ابولقاسمی⁵

¹شیراز

²دانشگاه شیراز

³دانشگاه شیراز- دانشکده کشاورزی

⁴مرکز تحقیقات و توسعه شرکت صدور احرار شرق. تهران . ایران

⁵مرکز تحقیقات و توسعه صدور احرار شرق تهران ایران

چکیده

نگهداری در دمای پایین مهمترین روش مورد استفاده به منظور حفظ محصولات برداشت شده می باشد. نگهداری محصولات در دمای پایین، در گستره بالاتر از نقطه انجماد تا حدود 10 درجه سلسیوس می تواند سبب بروز خسارت سرمازدگی در میوه ها و سبزی ها مخصوصا محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری شود. استفاده از تیمار‌های گرمایی به عنوان روش‌های فیزیکی مطمئن، ارگانیک و جایگزین رو به افزایش است، این تیمار‌ها به منظور حفظ کیفیت پس از برداشت و نیز جلوگیری از بروز سرمازدگی محصولات باغی کاربرد دارند. همچنین از روش‌های توصیه شده برای کاهش ضایعات میوه‌ها افزایش غلظت کلسیم میوه با استفاده از املاح کلسیم است. کلسیم یکی از مهم‌ترین عناصر معدنی است که در تعیین کیفیت میوه و زمان ماندگاری آن دخالت دارد. تحقیقات انجام شده در مورد استفاده از کودهای نانو در برخی از گونه های درختان میوه نقش بالقوه آنها را در بهبود عملکرد محصول و خواص فیزیکی و شیمیایی میوه نشان داده است. در این پژوهش اثر تیمارهای پس از برداشت کلرید کلسیم و نانوکلات کلسیم بر سرمازدگی و ویژگی های فیزیولوژیکی پرتقال رقم محلی در دمای 5/2±0درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 85 درصد به مدت 60 تا 120 روز بررسی شد. تیمارها شامل کلرید کلسیم و نانوکلات کلسیم با غلظت های صفر، 3 و 6 درصد محلول در آب سرد20 درجه سلسیوس (شاهد) به مدت 25 دقیقه و آب گرم 45 درجه سلسیوس به مدت 15 دقیقه بود. نمونه برداری 60 روز و 120 روز بعد از انبارمانی انجام شد. پس از انبارمانی ویژگی های کمی وکیفی بررسی شدند. تیمارهای کلرید کلسیم و نانوکلات کلسیم به همراه آب گرم در مقایسه با شاهد سبب کمتر شدن کاهش از دست دادن وزن، موادجامد محلول، اسیدیته، آسکوربیک اسید، نشت یونی و مالون دی آلدهید و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز گردید. ترکیبات کلسیم همراه با آب گرم سبب افزایش میزان کلسیم، روشنایی و مقدار کروما و زاویه فام در پوست میوه شدند. بین نانو کلات کلسیم و کلرید کلسیم در غنی‌سازی کلسیم در گوشت و پوست میوه تفاوت معنی‌داری دیده شد. به طوری که نانو کلات کلسیم در مقایسه با کلرید کلسیم در پوست میوه تا 44 درصد و در گوشت میوه تا 41 درصد موجب افزایش میزان کلسیم شد. نانو کلات کلسیم 3 و 6 درصد در دو ماه انبارداری نسبت به کلرید کلسیم به‌ترتیب 159و 400 درصد ثبات بیشتری در وزن میوه ایجاد کرد. میزان آسکوربیک اسید در میوه‌های تیمار شده با نانو کلات کلسیم 6 درصد بعد از دو و چهار ماه انبارداری تا 73 درصد بیشتر از کلرید کلسیم مشاهده شد. نانو کلات کلسیم 3 درصد نسبت به کلرید کلسیم در طی دو ماه انبارداری تا 6/39 درصد از نشت یون پتاسیم جلوگیری کرد. مشخص گردید غوطه وری میوه ها در تیمارهای نانو کلات کلسیم 3 یا 6 درصد به همراه تیمار دمایی آب گرم یا سرد، می‌تواند در بهبود و حفظ کیفیت میوه های پرتقال محلی در طول انبارمانی سرد تاثیر بسزایی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

آنزیم های آنتی اکسیدانی؛ شاخص سرمازدگی؛ کاهش وزن؛ نشت یونی