بررسی اثر سالیسیلیک‌اسید بر تعدیل تنش شوری در گوجه‌فرنگی

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 اسفند 1401   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2023.79421.1206

نویسندگان

جابر پناهنده^{* 1}؛ محمد صدیق زارع فر²؛ علیرضا مطلبی آذر³؛ فریبرز زارع نهندی¹؛ مینا امانی⁴

¹دانشیار

²دانش آموخته علوم باغبانی

³دانشکده کشاورزی- دانشگاه تبریز- گروه علوم باغبانی- تبریز- ایران

⁴دانشجوی دکتری فیزیولوژی تولید و پس از برداشت گیاهان دارویی، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز،

چکیده

سالیسیلیک اسید یکی از ترکیبات مفید برای گیاهان محسوب می شود که نقش مهمی در مقاومت گیاهان به تنش های محیطی از جمله تنش شوری دارد. بدین منظور جهت بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید در تعدیل اثرات تنش شوری در گوجه‌فرنگی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، با 12 تیمار، در 3 تکرار و با مجموع 36 واحد آزمایش در گلخانه‌ی هیدروپونیک گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در بهار و تابستان سال 1397 صورت گرفت. تیمارها شامل دو سطح سالیسیلیک‌اسید (0 و 1 میلی‌مولار) و سه سطح شوری (0 ، 35 و 70 میلی‌مولار NaCl) بر روی دو رقم گوجه‌فرنگی توده محلی بانه (Baneh) و لاین نیمه پاکوتاه (Semi Dwarf) بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری تا سطح 70 میلی‌مولار، شاخص‌های رویشی مانند وزن خشک اندام هوایی، وزن تر اندام هوایی، شاخص سطح برگ و ارتفاع بوته در هر دو رقم کاهش یافت. در حالی که برهمکنش تیمار سالیسیلیک‌اسید در تنش شوری باعث افزایش شاخص‌های رویشی شد. بیشترین عملکرد مربوط به رقم نیمه پاکوتاه بدون تنش شوری (1373 گرم) است. با اعمال تنش شوری و سالیسیلیک اسید میزان اسیدیته قابل تیتراسیون و ویتامین ث در هر دو رقم افزایش یافت. بر همکنش سطوح مختلف شوری در سالیسیلیک‌اسید باعث افزایش میزان پرولین شد، اما اثر متقابل تنش شوری در اسید سالیسیلیک باعث کاهش میزان کلروفیل شد. این نتایج نشان می دهد که تیمار با سالیسیلیک اسید می تواند تحمل گیاه را در برابر تنش شوری از طریق تجمع پرولین و در نتیجه حفظ فشار تورژسانس سلول ها افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

تنش شوری؛ پرولین؛ سالیسیلیک‌اسید؛ گوجه‌فرنگی؛ کلروفیل

مراجع