بررسی اثر غنی سازی دی‌اکسید کربن برصفات آناتومیکی برگ دو گونه فیکوس زینتی (Ficus elastica and Ficus benjamina) در شرایط گلخانه

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اسفند 1401  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2023.61791.0

نویسندگان

ناهید زمردی¹؛ محمود شور ²؛ مرتضی گلدانی ²؛ علی تهرانی فر ²

¹دانشگاه لرستان

²دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

دی‌اکسید کربن یکی از گازهای موجود در اتمسفرمی‌باشد. غلظت دی‌اکسیدکربن اتمسفر طی چند دهه گذشته افزایش یافته است. بنابراین انتظار می‌رود که این افزایش روی گیاهان موثر واقع شود. به منظور ارزیابی اثرات غلظت‌های مختلف دی‌اکسید‌کربن بر برخی صفات آناتومیکی دو گونه فیکوس زینتی (فیکوس بنجامین و فیکوس الاستیکا) یک آزمایش اسپلیت پلات بر پایه‌ی طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای موردنظر شامل دو گونه فیکوس زینتی و سه غلظت دی‌اکسید کربن ) غلظت 380 پی پی ام به‌عنوان شاهد، 700 و 1050 پی‌پی‌ام( بودند. در این آزمایش، هشت صفت آناتومیکی نظیر تراکم روزنه، تراکم سلولهای اپیدرمی، عرض روزنه، طول روزنه، شاخص روزنه، مساحت روزنه، مساحت اپیدرم و قطر روزنه بر روی گیاهان مورد نظر ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که تقریبا تمام صفات مورد مطالعه تحت تاثیر دی اکسید کرین قرار گرفت. غلظت 700 پی‌پی‌ام دی‌اکسید‌کربن بیشترین تاثیر را بر صفات مورد مطالعه داشت. غلظت 700 پی‌پی‌ام بیشترین تاثیر را بر صفت مساحت روزنه داشت. میانگین عرض روزنه و تراکم روزنه به ترتیب 28/21 و 91 درصد نسبت به میانگین شاهد افزایش یافت. همچنین این نتایج نشان داد که بیشترین میانگین تراکم روزنه، تراکم سلولهای اپیدرمی، مساحت روزنه و قطر روزنه مربوط به گونه فیکوس الاستیکا بود. در بین گونه‌های مورد بررسی، گونه فیکوس الاستیکا نسبت به گونه فیکوس بنجامین در تمامی صفات برتری نشان داد. در واقع پاسخ روزنه ها به تغییرات محیطی به صفاتی همچون قطر روزنه، تراکم روزنه، شاخص روزنه، اندازه سلولهای محافظ و منافذ روزنه و سطح برگ مربوط است که در تبادلات گازی بین گیاه و جو شرکت می کنند.

 

 

کلیدواژه‌ها

: الاستیکا؛ بنجامین؛ تراکم روزنه؛ دی‌اکسید کربن و صفات آناتومیکی

مراجع