تاثیر تیمار پس از برداشت گاما آمینوبوتریک اسید بر شدت تنفس و برخی خصوصیات کیفی میوه عروسک پشت پرده (Physalis peruviana L.) در دوره انبارمانی

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 خرداد 1402   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2023.80053.1215

نویسندگان

پریسا حیاتی¹؛ مهدی حسینی فرهی^{* 1}؛ غلامرضا عبدی²؛ محسن رادی³؛ لیلا تقی پور⁴؛ پدرام عصار⁵

¹گروه علوم باغبانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.

²گروه زیست فناوری، پژوهشکده خلیج فارس، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ۷۵۱۶۹_ ایران.

³دانشیار، گروه علوم باغبانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.

⁴استادیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جهرم، صندوق پستی: .111-74135

⁵گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جهرم، صندوق پستی: 111-74135، جهرم، ایران

چکیده

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات تیمار پس از برداشت غوطه‌وری در گاما آمینوبوتیریک اسید (گابا) بر شدت تنفس، فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی و کیفیت میوه عروسک پشت پرده در طول دوره انبارمانی بیست و یک روزه انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح به‌طور کامل تصادفی با سه تکرار و هر تکرار مشتمل بر 25 عدد میوه طراحی شد. فاکتورهای آزمایشی شامل غلظت گابا (0، 5، 10 و 15 میلی‌مولار)، زمان انبارمانی (7، 14 و 21 روز) و مرحله بلوغ میوه بر اساس رنگ آن در زمان برداشت (رنگ سبز مایل به زرد و رنگ نارنجی) بود. پس از غوطه‌وری و رطوبت-گیری در دمای اتاق، میوه‌ها در ظروف پلاستیکی درب‌دار به ابعاد 10×5×20 سانتی‌متر مکعب با نسبت سوراخ 3 درصد بسته‌بندی و در شرایط دمای 15 درجه سلسیوس نگهداری شدند. نتایج ارزیابی میوه‌ها به‌صورت هفتگی نشان داد که هر دو گروه میوه‌های تیمار شده نسبت به شاهد روند افزایشی کندتر و شدت تنفس نهایی کم‌تری داشتند و در مورد هر کدام از مرحله‌های بلوغ میوه، اثر غلظت‌های مختلف گابا بر شدت تنفس نهایی میوه‌ها مشابه بود. روند تغییرات میزان مواد جامد محلول کل و اسید کل میوه‌های تیمار شده با گابا نسبت به شاهد در طول دوره انبارمانی کند‌تر بود. در پایان دوره انبارمانی، میزان مواد جامد محلول کل آب میوه در میوه‌های سبز مایل به زرد تیمار شده با 15 میلی‌مولار گابا کمینه و بدون تفاوت آماری با میوه‌های تیمار شده با 10 میلی‌مولار گابا بود. اما کمینه میزان مواد جامد محلول کل میوه‌های نارنجی از تیمار 15 میلی‌مولار حاصل شد. میزان اثرگذاری غلظت‌های گابا بر حفظ اسید کل میوه‌های سبز مایل به زرد مشابه بود اما در مورد میوه‌های نارنجی رنگ تیمار 15 میلی‌مولار گابا کارآیی بهتری داشت. همواره مقدار اسید آسکوربیک و فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز میوه‌های تیمار شده نسبت به شاهد در سطح بیش‌تری حفظ شد. میزان اسید آسکوربیک در میوه‌های سبزرنگ تیمار شده با غلظت‌های گابا به‌صورت پیوسته و معنی‌دار افزایش یافت و پس از 21 روز انبارمانی تفاوتی بین اثر غلظت‌های مختلف گابا مشاهده نشد. اما میوه‌های نارنجی رنگ تا هفته دوم انبارمانی روند افزایشی معنی‌دار و در طی هفته آخر کاهشی غیر معنی‌دار در میزان این شاخص را نشان دادند و میزان تاثیرگذاری مثبت غلظت‌های بالاتر گابا بر میزان اسید آسکوربیک مشابه بود. در مورد میوه‌های هر دو گروه، همواره بیش‌ترین سطح فعالیت آنزیمی متعلق به میوه‌های تیمار شده با غلظت 15 میلی‌مولار گابا بود. همچنین کمینه مقدار فنول کل، کاروتنوئید و فعالیت آنتی‌اکسیدانی در طول مدت انبارمانی مربوط به میوه‌های شاهد بود و هر دو گروه میو‌ه-ها در پاسخ به افزایش غلظت گابا به‌صورت معنی‌داری مقدار فنول کل، کاروتنوئید و ظرفیت آنتی اکسیدانی بیش‌تری داشتند. البته شدت پاسخ‌گویی میوه‌های نارنجی رنگ عروسک پشت پرده نسبت به میوه‌های سبز مایل به زرد بیش‌تر بود. در نهایت ضمن تائید کارآیی تیمار پس از برداشت گابا بر حفظ و یا بهبود شاخص‌های کیفی و ارزش غذایی میوه عروسک پشت پرده، کاربرد آن توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

شدت تنفس؛ عروسک پشت پرده؛ فعالیت آنتی‌اکسیدانی؛ گابا

مراجع