| تعداد نشریات | 51 |
| تعداد شماره‌ها | 2,029 |
| تعداد مقالات | 21,110 |
| تعداد مشاهده مقاله | 47,468,595 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,350,284 |
سیر برهانی ازطریق ملازمات عامه در فلسفه از منظر علامه طباطبایی | ||
| جستارهایی در فلسفه و کلام | ||
| دوره 55، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 159-172 اصل مقاله (357.54 K) | ||
| نوع مقاله: علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/epk.2023.81183.1216 | ||
| نویسندگان | ||
| علی وکیلی* 1؛ سحر کاوندی2 | ||
| 1دانشجوی فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه زنجان | ||
| 2عضو گروه فلسفه دانشگاه زنجان | ||
| چکیده | ||
| از موضوعات پیچیدۀ فلسفه، چگونگی تحصیل یقین است. این مقاله به بررسی یکی از مسائل بحث‌برانگیز در میان فلاسفه، به‌ویژه علامه طباطبایی، در باب چگونگی حصول یقین در مسائل فلسفی می‌پردازد. ازنظر علامه طباطبایی، در فلسفه فقط برهان انّ متلازم یقین‌آور بوده و براهین دیگر فاقد این خصیصه هستند. به دلیل اینکه نمی‌توان در فلسفه علتی ورای وجود لحاظ کرد او برهان لمّ و براهین انّ دلیل و انّ مطلق را براساس قاعدۀ «ذواتُ الاسباب لا تعرفُ الاّ بأسبابها» یقین‌آور تلقی نکرده و جریان آن‌ها را در مسائل فلسفی، منتفی دانسته است؛ اما برخی از منتقدان علامه، با استدالال ازطریق علیت تحلیلی و علیت منحصره، وجود براهین لم، انّ دلیل و انّ مطلق را در فلسفه روا دانسته‌اند. رهیافت جدیدی که این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی در صدد دفاع از آن است، جاری دانستن برهان لم در مسائل دو سویه‌ای وجود، همچون وحدت و کثرت و... است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علامه طباطبایی؛ برهان لمّ؛ براهین انّ؛ برهان انّ متلازم؛ علیت تحلیلی؛ علیت منحصره | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سهلان ساوی، عمر ابن سهلان. البصائر النصیریة فی علم المنطق. تهران: شمس تبریزی، 1383.
ابن‌سینا، محمد بن عبدالله. الشفاء (المنطق). قم: المکتبة آیةالله‌العظمی المرعشی النجفی(ره)، 1405ق.
ابن‌سینا، محمد بن عبدالله. شرح الإشارات و التنبیهات للطوسی (مع المحاکمات). قم: دفتر نشر الکتاب، 1403ق.
بهمنیار، بن مرزبان. التحصیل. تصحیح: مرتضی مطهری. تهران: دانشگاه تهران، 1375.
تفتازانی. الحاشیة علی تهذیب المنطق للتفتازانی. قم: جماعة المدرسین فی حوزة العلمیة القم مؤسسة النشر الاسلامی، 1412ق.
جوادی آملی، عبدالله. رحیق مختوم. تنظیم و تدوین: حمید پارسانیا. قم: اسراء، 1386.
جوادی آملی، عبدالله. سرچشمۀ اندیشه. تنظیم: عباس رحیمیان محقق. قم: اسراء، 1376.
حلی، حسن بن یوسف. جوهر النضید. قم: بیدار، 1363.
حلی، حسن بن یوسف. کشف المراد. قم: انتشارات دارالعلم، 1390.
سهروردی، یحیی بن حبش. حکمة الاشراق. تهران: حکمت اسلامی صدرا، 1392.
طباطبایی، محمدحسین. مجموعه رسائل (برهان). به کوشش: سیدهادی خسروشاهی. قم: بوستان کتاب، 1387.
طباطبایی، محمدحسین. نهایة الحکمة (تعلیقات فیاضی). قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1386.
طباطبایی، محمدحسین. نهایة الحکمة. چ12، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم مؤسسة النشر الإسلامی، 1416ق.
طوسی، خواجه نصیرالدین. اساس الاقتباس. تصحیح: مدرس رضوی. تهران: دانشگاه تهران، 1367.
طوسی، خواجه نصیرالدین. بازنگری اساس الاقتباس. تصحیح: مصطفی بروجردی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380.
غزالی، محمد بن محمد. مقاصد الفلاسفة. تحقیق: دنیا سلیمان. قاهره: دارالمعارف، 1961م.
قطب‌الدین شیرازی، محمود بن مسعود. درة التاج. تهران: حکمت، 1369.
مصباح یزدی، محمدتقی. شرح نهایة الحکمة. تحقیق و نگارش: عبدالرسول عبودیت. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1376.
مظفر، محمدرضا. المنطق. قم: اسماعیلیان، 1366.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة (الأسفار). تعلیقه: علامه طباطبایی. قم: مکتب المصطفوی، 1368.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. قم: بوستان کتاب، 1394.
نبویان، سیدمحمدمهدی. جستارهایی در فلسفۀ اسلامی. قم: حکمت اسلامی، 1395.
یزدان‌پناه، یدالله. تأملاتی در فلسفۀ فلسفۀ اسلامی. قم: کتاب فردا، 1395. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,400 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 482 |
||