تأثیر نانوورقه گرافن‌اکسید بر ریزازدیادی و ریزغده‌زایی درون شیشه‌ای در سیب‌زمینی رقم "آگریا"

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 تیر 1402   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2023.80099.1217

نویسندگان

فرزاد عبدالهی¹؛ علیرضا مطلبی آذر^{* 1}؛ غلامرضا گوهری²؛ بهرام دهدار³؛ امیر کهنمویی⁴

¹دانشکده کشاورزی- دانشگاه تبریز- گروه علوم باغبانی- تبریز- ایران

²4. دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه ، ایران

³استادیار پژوهشی ایستگاه نحقیقات کشاورزی اردبیل، ایران.

⁴گروه به نژادی و بیو تکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران

چکیده

گرافن، نوع جدیدی از نانومواد برپایه کربن است که دارای خواص فیزیکی منحصر به فرد بوده و کاربردهای بیولوژیکی بالقوه مهمی دارا می باشد. نانوورقه گرافن‌اکسید (NGO) پتانسیل زیادی در جهت بهبود عملکرد گیاهان در زمینه های مختلف نشان داده است. از تکنولوژی تولید ریزغده نیز به عنوان ابزاری برای کاهش زمان لازم به منظورتولید منابع اقتصادی‌گیاه، افزایش کیفیت غده‌های بذری و تولید ریزغده در تمام طول‌سال استفاده می‌شود. هدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر NGO بر بهبود پرآوری و ریزغده‌زایی سیب‌زمینی رقم آگریا در شرایط درون‌شیشه‌ای بود. بدین منظور ریز نمونه های تک گره حاصل از گیاهچه‌های عاری از ویروس درون شیشه ای روی محیط کشت موراشیگ و اسکوگ تغییر یافته (MS)، دارای چهار غلظت نانوورقه گرافن‌اکسید (NGO) ( 0، 25، 50 و 75 میلی‌گرم بر لیتر) در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار کشت و نگهداری شد و شاخص های پرآوری یادداشت برداری شد. سپس ریز نمونه های تک گره به محیط کشت MS با چهار غلظت NGO ( 0، 25، 50 و 75 میلی‌گرم بر لیتر) انتقال یافت و به مدت دو ماه در شرایط تاریکی کامل نگهداری شدند، سپس شاخص های تولید ریز غده اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که غلظت های مختلف NGO در هر دو مرحله پرآوری و ریز غده زایی، تاثیر معنی داری بر روی همه صفات داشت. بین غلظت های مختلف NGO، 75 میلی گرم برلیتر غلظت ایده آل برای برخی از صفات پرآوری از جمله؛ طول و عرض ‌برگ و وزن‌ترگیاهچه بود. تعداد برگ و ظهور شاخساره نیز به ترتیب در غلظت های 50 و 25 میلی گرم بر لیتر NGO تحت تاثیر اثرات مثبت آن قرار گرفتند. کاربرد 25 میلی‌گرم بر لیتر NGO، بهترین غلظت برای تمام صفات ریزغده‌زایی بجز وزن ریزغده بود. اگرچه این آزمایش بدون استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد انجام شد اما افزودن NGO به محیط کشت موجب افزایش عملکرد پرآوری و ریزغده‌زایی گردید. نتایج این پژوهش نشان داد، غلظت های 50 و 75 میلی‌گرم بر لیتر NGO ایده آل ترین غلظت برای مرحله پرآوری و 25 میلی‌گرم بر لیتر NGO مطلوب ترین در مرحله ریزغده‌زایی می باشند. بنابراین می توان NGO را به عنوان ابزاری برای ریزازدیادی کارآمد و افزایش کمیت و کیفیت غده‌های بذری استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

کلمات کلیدی: نانوذرات؛ کشت بافت؛ سیب زمینی؛ پرآوری؛ ریزغده

مراجع