اثر پوشش دهی با عصاره پوست انار و نشاء گوجه‌فرنگی بر ویژگی‌های فیتوشیمیایی و حفظ کیفیت میوه توت‌فرنگی رقم پاروس طی نگهداری در انبار سرد

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 شهریور 1402   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2023.81683.1249

نویسندگان

محمد سیاری^{* 1}؛ سپیده شیرانی راد²؛ محمد علی زلفی گل³

¹دانشگاه بوعلی سینا

²گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

³گروه شیمی آلی، دانشکده شیمی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

چکیده

ضایعات محصولات باغبانی از جدی‌ترین نگرانی‌های امروزی است. با افزایش جمعیت، خسارات و ضایعات محصولات غذایی نیز به طبع آن افزایش می‌یابد که به‌شدت بر سلامت محیط زیست و انسان اثرگذار است. از طرفی ضایعات باغبانی سرشار از مواد مغذی، پلی ساکاریدها، ترکیبات ضد میکروبی است که می‌توان از آنها برای تهیه پوشش‌های خوراکی استفاده کرد. پوشش خوراکی از میوه‌ها در برابر اتلاف مواد مغذی و معدنی محافظت می‌کند و ماندگاری آن‌ها را افزایش می‌دهد. توت‌فرنگی به دلیل تنفس و فعالیت متابولیکی بالا، بافت نرم و حساسیت به آسیب‌های مکانیکی و قارچی دارای عمر پس ‌از برداشت کوتاهی است. جایگزینی تیمارهای سازگار با محیط‌زیست و ایمن برای جلوگیری از تلفات پس از برداشت این میوه جهت بهبود ماندگاری در انبار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. در این پژوهش عصاره‌های گیاهی استخراج شده از ضایعات بخش باغبانی به عنوان پوشش خوراکی توت‌فرنگی استفاده شده است. بدین جهت تأثیر عصاره‌های گیاهی پوست انار و نشاء گوجه‌فرنگی هر کدام با غلظت یک درصد بر افزایش زمان ماندگاری میوه توت‌فرنگی به مدت 15 روز در دمای 4 درجه سانتی‌گراد مورد بررسی قرار گرفت. لازم به ذکر است، از میوه فاقد پوشش خوراکی به‌عنوان تیمار کنترل استفاده شد. برخی صفات کیفی و شاخص‌های رنگ میوه پس از 5، 10 و 15 روز انبارداری مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد کاهش وزن و افت سفتی بافت در میوه‌های پوشش‌دهی شده با عصاره‌های گیاهی کمتر از میوه‌های شاهد بود. از طرفی تیمارهای مورد استفاده اثر مثبتی بر ویژگی‌های کیفی میوه شامل pH، مواد جامد محلول و اسیدیته قابل تیتراسیون داشتند. محتوی آنتوسیانین کل، میزان اسید آسکوربیک و فلاونوئید کل نمونه‌ها در طول مدت انبارداری در میوه‌های پوشش‌دار بهتر از میوه‌های شاهد حفظ گردید. از طرفی محتوای فنل کل و ظرفیت آنتی-اکسیدانی تحت تأثیر تیمار عصاره‌های گیاهی قرار نگرفت. بیشترین تغییرات رنگ در سطح میوه در نمونه شاهد مشاهده شد. میوه‌های پوشش‌دهی شده با عصاره پوست انار در حفظ پارامترهای کیفی پس از 15 روز، نسبت به سایر تیمارها بهتر عمل کردند و درصد پوسیدگی میوه‌ها را کمتر کردند. یافته‌های این پژوهش نشان داد که غلظت‌ یک درصد عصاره‌های پوست انار و نشاء‌ گوجه‌فرنگی می‌تواند به عنوان پوشش خوراکی در حفظ ویژگی‌های کیفی میوه توت‌فرنگی در انبار سرد موثر باشند.

کلیدواژه‌ها

پوسیدگی میوه؛ فعالیت آنتی اکسیدانی کل؛ محتوای آنتوسیانین کل؛ محتوای فنل کل

مراجع