مدلسازی اثرات بلندمرتبه‌سازی بر تغییرات محیط‌زیست شهری کلانشهر اهواز با رویکرد معادلات ساختاری

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 43، دوره 22، شماره 2 - شماره پیاپی 47، مرداد 1403

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2023.84329.1326

نویسندگان

نیلوفر آذربرزین¹؛ نفیسه مرصوصی^{* 2}؛ امیرحسین حلبیان³؛ مصطفی شاهینی فر⁴

¹دانشجوی دکترا، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

²دانشیار، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

³دانشیار، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

⁴استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

چکیده

امروزه دستیابی به توزیع تراکم مناسب و پایدار در سطح شهرها به‌منظور ارتقاء کیفیت زندگی و بهبود محیط‌زیست شهری از ضرورت‌های توسعه شهری محسوب می‌شود. توسعه روز افزون جمعیت شهرنشین، محدودیت منابع و لزوم بهره‌وری مناسب از امکانات موجود، اهمیت توجه به مقوله بلند مرتبه‌سازی و محیط‌زیست شهری در شهرها را دو چندان می نماید. در همین راستا هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثرات بلندمرتبه‌سازی بر تغییرات محیط‌زیست شهری کلانشهر اهواز است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل حدود 1302000 نفر از شهروندان اهواز بوده که از میان آن‌ها، با استفاده از فرمول کوکران 386 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته‌ای است که روایی آن به‌صورت محتوایی (صوری) و سازه‌ای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل داده‌ها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS انجام شده است. نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد با توجه به مدل مفهومی آزمون رابطه قوی و معنی‌داری بین شاخص‌های پژوهش با روند بلندمرتبه‌سازی شهری مشاهده شده‌است (05/0>p) و شاخص های برازش مدل نیز نشان از برازندگی و تناسب داده‌ها با مدل مفهومی و در نتیجه تایید مدل است. همچنین نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه‌ای نشان داد که بیشترین تأثیر بر تغییر کاربری اراضی به ترتیب مربوط که شاخص زیست‌پذیری رتبه اول، شاخص اقتصادی رتبه دوم، شاخص زیرساختی رتبه سوم، شاخص کالبدی رتبه چهارم، شاخص محیطی رتبه پنجم و در نهایت شاخص اجتماعی رتبه اخر را داشتند.

کلیدواژه‌ها

بلندمرتبه‌سازی؛ محیط‌زیست شهری؛ تراکم؛ SmartPls؛ شهر اهواز

مراجع