ظرفیت سنجی توسعه میان افزا در بافتهای فرسوده شهری- نمونه: محله صومعه بیجار شهر رشت

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 تیر 1403

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2024.51189.0

نویسندگان

فرزانه رازقی¹؛ اسماعیل آقایی زاده^{* 2}؛ اصغر شکرگزار³

¹کارشناسی ارشد جغرافیا و برنام ریزی شهری دانشگاه گیلان

²استادیار گروه جغرافیای دانشگاه گیلان، رشت، ایران

³استادیار گروه جغرافیا ی دانشگاه گیلان

چکیده

توسعه بی‌ضابطه شهرها و مشکلات ناشی از آن، سبب شده تا رویکردهای متنوعی برای توسعه درونی شهرها پیشنهاد شود. از جمله این رویکردها می‌توان به توسعه میان‌افزای شهری اشاره کرد. بافتهای فرسوده شهری بنابر ماهیت خود می-توانند بستری مناسب برای این نوع توسعه باشند تا در کنار کاهش فضاهای مسئله‌دار شهری، از گسترش بی‌رویه شهری جلوگیری شده و توسعه درونی در شهرها محقق گردد. اما پیش از هرگونه اقدامی باید ظرفیت این بافتها برای این نوع توسعه سنجیده شود. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی ظرفیت محله صومعه‌بیجار شهر رشت در راستای توسعه میان‌افزا است که از جمله محله‌های واقع در بافت فرسوده شهر رشت به شمار می‌رود. برای دستیابی به اهداف پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. داده‌هاى مورد نیاز با استفاده از مطالعات اسنادی و بازدید میدانى(برداشت کاربریها) گردآورى شده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 347 خانوار تعیین گردید. در نهایت داده‌های به دست آمده با استفاده از آزمون ناپارامتریک علامت، مدل AHP و تحلیل خاکستری تحلیل شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که محدوده مورد مطالعه به جز در بخش اقتصادی، در سایر بخشها از جمله اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی آمادگی لازم برای اجرای توسعه درونی شهری با رویکرد توسعه میان‌افزا را دارد. البته قابل ذکر است که این میزان در همه بلوکهای محله مورد مطالعه یکسان نبوده و تفاوتهایی در بین آنها قابل مشاهده است. همچنین محله صومعه‌بیجار برخلاف آنچه که تصور می شود، آمادگی نسبتا خوبی برای توسعه از نوع میان‌افزا دارد. هرچند که به نظر می‌رسد یکی از مهمترین موضوعاتی که در این زمینه نیازمند توجه جدی است، اعتمادسازی مسئولین برای ساکنین محله در راستای اجرای بهینه طرح هایی مانند طرح های توسعه شهری است.

کلیدواژه‌ها

توسعه میان افزای شهری؛ بافت فرسوده؛ محله صومعه بیجار؛ رشت