تحلیل جدایی‌گزینی فضایی مهاجران در شهر قاین

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

دوره 22، شماره 2 - شماره پیاپی 47، مرداد 1403

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2024.87029.1407

نویسنده

سعید حسین آبادی^*

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه بزرگمهر قائنات

چکیده

یکی از نتایج مهاجرت به شهرها، شکل‌گیری الگوهای خاصی از جدایی‌گزینی سکونتی است ؛ هر چند پژوهش‌های مختلف جدایی‌گزینی مهاجران در شهرهای بزرگ را تایید می‌کنند ولی کمتر به این موضوع در شهرهای کوچک پرداخته شده است. ازاین‌رو ، تحقیق حاضر تلاشی است در جهت پاسخ به این پرسش که آیا در شهر کوچکی مانند قاین مهاجران از نظر فضایی جدایی سکونتی داشته‌اند یا خیر. این پژوهش در دسته پژوهش‌های توصیفی- تحلیلی و کمی جای می‌گیرد. جامعه آماری پژوهش، مهاجران وارد شده به شهر قاین طی سال‌های 1390 تا 1395 است. داده‌های خام اولیه از بلوک‌های آماری سرشماری 1395 استخراج و جهت محاسبه و تحلیل شاخص‌های جدایی‌گزینی وارد نرم‌افزار Geo-Segregation Analyzer گردید . همچنین برای انجام تحلیل‌های فضایی تکمیلی از نرم‌افزار Arc GIS و برای تحلیل رگرسیون چندگانه از SPSS استفاده شد.

نتایج پژوهش نشان داد در بعد یکنواختی شاخص IS با مقدار 495/0 در حد متوسط، شاخص آنتروپی(H) با حدود 26/0 در حد کم و شاخص جینی با مقدار 685/0 در حد نسبتاً بالا وجود دارد. بر این اساس می‌توان گفت توزیع مهاجران به‌صورت یکنواخت نبوده و در برخی بلوک‌ها بیشتر متمرکز شده است. بعد مواجهه که با شاخص xPx موردسنجش قرار گرفت با مقدار 258/0 در حد کم ارزیابی می‌شود. شاخص دلتا و تمرکز مطلق که شاخص‌های بعد تراکم هستند هر دو در حد متوسط وجود دارد اما شاخص خوشه‌بندی مطلق (ACL) با 274/0 در حد کم می‌باشد. البته آماره‌های فضایی همچون موران عمومی، G عمومی و Ripley's K Function نشان‌دهنده این است که مهاجران با الگوی خوشه‌ای ساکن‌ شده‌اند. اما پایین بودن شاخص مرکزیت‌گرایی مطلق(ACL) حاکی از عدم تمایل مهاجران به سکونت در مرکز شهر دارد. همچنین بر اساس رگرسیون چندگانه، مهاجران بیشتر در مکان‌هایی با دسترسی کمتر به خدمات شهری، مساحت مسکونی کمتر و تراکم جمعیتی بیشتر در واحد مسکونی، ساکن شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

جدایی‌گزینی فضایی؛ مهاجران؛ بلوک‌های آماری؛ شهر قاین

مراجع