بررسی تأثیر اعتماد بین فردی بر انتقال دانش ضمنی معلمان دوره متوسطه.

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 8، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 28، آذر 1403   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/infosci.2024.84088.1176

نویسندگان

علی بیرانوند^{* 1}؛ علی شجاعی فرد²؛ سمیه زارعی³؛ رویا ارجمند کرمانی⁴

¹دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی. دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

²دانشیار، گروه مدیریت دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

³استادیار، گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

⁴استادیار، گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: یکی از عوامل مهم در شکل‌گیری روابط شغلی و انتقال دانش ضمنی در سازمان اعتماد است. انتقال دانش ضمنی یک فرایند تعاملی است که اساساً بر مبنای اعتماد بین طرفین شکل می‌گیرد. لذا ضروری است نقش اعتماد بین فردی در انتقال دانش ضمنی به شکلی جامع و دقیق مورد کنکاش قرار گیرد. این تحقیق ارتباط بین اعتماد بین فردی و انتقال دانش ضمنی را مورد بررسی قرار داده است.

روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر ماهیت، یک تحقیق کاربردی است که به روش توصیفی- همبستگی به بررسی ارتباط میان اعتماد بین فردی و انتقال دانش ضمنی پرداخته است. نمونه مورد تحقیق شامل 148 نفر از معلمان دوره متوسطه آموزش و پرورش استان چهارمحال و بختیاری می‌باشند که به روش تصادفی انتخاب شده‌اند. به منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه اعتماد بین فردی(1995) و پرسشنامه انتقال دانش ضمنی اسپاریتو(2000) استفاده گردید. پایایی پرسشنامه‌های مورد استفاده با کمک روش آلفای کرونباخ به ترتیب 88/0، و 86/0 به دست آمده‌ است. علاوه بر آمار توصیفی، از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف و ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها استفاده شده‌است.

یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که بین اعتماد مبتنی بر شناخت و تمایل کارکنان برای اشتراک دانش و بکارگیری دانش ضمنی رابطه‌ مثبت و معناداری به میزان همبستگی 744/0 و 631/0 وجود دارد. بین اعتماد مبتنی بر عاطفه و تمایل معلمان برای اشتراک‌گذاری و بکارگیری دانش ضمنی رابطه‌ مثبت و معناداری به میزان همبستگی 789/0 و 784/0 وجود دارد. بنابراین، اعتماد مبتنی بر شناخت نسبت به اعتماد مبتنی بر شناخت تأثیر قوی‌تری بر تمایل به اشتراک دانش و بکارگیری دانش ضمنی معلمان دارد. معلمان در مرحله عاطفی تمایل بیشتری به اشتراک و بکارگیری دانش-ضمنی نسبت به مرحله شناختی دارند.

نتیجه: نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که اعتماد بین فردی در هر دو بعد مبتنی بر شناخت و عاطفه تأثیر مثبت و معناداری بر اشتراک و بکارگیری دانش ضمنی معلمان دارد.

کلیدواژه‌ها

اشتراک دانش؛ انتقال دانش؛ اعتماد بین فردی؛ اعتماد مبتنی بر شناخت؛ اعتماد مبتنی بر عاطفه

مراجع

Adler, Paul S. (2001). Market, Hierarchy, and Trust: The Knowledge Economy and the Future of Capitalism. Organization Science.

          https://doi.org/10.1287/orsc.12.2.215.10117

Al Qeisi, Kholoud I; & Al Zagheer, Hanadi M. (2015). Determinants of knowledge sharing behaviour among personnel in banking industry. International Journal of Business and Management, 10(4), 49. https://doi.org/10.5539/ijbm.v10n4p49

Bambino, Linda Elizabeth. (2006). Physician communication behaviors that elicit patient trust. East Tennessee State University.

          https://www.proquest.com/openview/e3ff282465d92f3969384ff363431150/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y

Biranvand, Ali; Golshani, Maryam; Akbarnejad, Reza; & Rafiee, Zahra  (2021). The Role of Organizational Trust in the Transfer of Tacit Knowledge (Case Study: Public Libraries of Fars Province). Research on Information Science and Public Libraries, 27(2). Retrieved from http://publij.ir/article-1-2327-fa.html [In Persian].

Biranvand, Ali; Rafiee, Zahra; Golshani, Maryam; & Shojaeifard, Ali. (2022). The Effect of Organizational Trust and Individual Motivation on Tacit Knowledge Transfer of Public Library Staff. Sciences and Techniques of Information Management, 8(3), 341-364. https://doi.org/10.22091/stim.2021.7182.1623 [In Persian].

Chowdhury, Sanjib. (2020). The role of affect-and cognition-based trust in complex knowledge sharing. Journal of Managerial Issues, 32(1), 43–5.

          https://www.proquest.com/docview/2556441765?pq-rigsite=gscholar&fromopenview=true

Dhanaraj, Charles; Lyles, Marjorie A; Steensma, H Kevin; & Tihanyi, Laszlo. (2004). Managing tacit and explicit knowledge transfer in IJVs: the role of relational embeddedness and the impact on performance. Journal of international business studies, 35(5), 428–442. https://doi.org/10.1057/palgrave.jibs.8400098

Donate, Mario J; & de Pablo, Jesús D Sánchez. (2015). The role of knowledge-oriented leadership in knowledge management practices and innovation. Journal of business research, 68(2), 360–370. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2014.06.022

Endres, Megan Lee; & Rhoad, Kyle T. (2016). What makes a high performer share knowledge? Team Performance Management. https://doi.org/10.1108/TPM-05-2016-0022

Fuller, Lajuan Perronoski. (2018). Trust: A Pathway to Overcome Tacit Knowledge Transfer Barriers. Trident University International.

          https://www.proquest.com/docview/2036416345?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true

Fullwood, Roger; Rowley, Jennifer; & McLean, Jacqueline. (2018). Exploring the factors that influence knowledge sharing between academics. Journal of Further and Higher Education, 0(0), 1-13. https://doi.org/10.1080/0309877X.2018.1448928

Hojati, R., Masoodinadooshan, E., Shahmohammadi, N., & Sobhani Nezhad, M. (2018). Design and Validation of Knowledge Management Model of University Staff. Journal of Research in Educational Science, 12(Special Issue), 509-526. https://www.jiera.ir/article_65012_en.html?lang=fa [In Persian].

 Holste, J. Scott; & Fields, Dail. (2010). Trust and tacit knowledge sharing and use. Journal of Knowledge Management. https://doi.org/10.1108/13673271011015615

Huang, Qian; Davison, Robert M; & Gu, Jibao. (2011). The impact of trust, guanxi orientation and face on the intention of Chinese employees and managers to engage in peer-to-peer tacit and explicit knowledge sharing. Information Systems Journal, 21(6), 557–577. https://doi.org/10.1111/j.1365-2575.2010.00361.x

Jiang, Hua; & Luo, Yi. (2018). Crafting employee trust: from authenticity, transparency to engagement. Journal of Communication Management, 22(2), 138–160. https://doi.org/10.1108/JCOM-07-2016-0055

Kaffashan Kakhki, Mojtaba; Hadadian, Alireza; Namdar Joyame, Ehsan; & Malakooti Asl, Nargess. (2020). Understanding librarians’ knowledge sharing behavior: The role of organizational climate, motivational drives and leadership empowerment. Library & Information Science Research, 42(1), 100998.

          https://doi.org/10.1016/j.lisr.2019.100998

Kaffashan Kakhki, Mojtaba; Rajabi, Maryam; Naji, Arezoo; AsemanDoreh, Yaser; & Harati, Hadi. (2020). The Effect of Job and Motivation on the Knowledge Sharing of Librarians in Public Libraries. Public Library Quarterly, 39(1), 17-36.

https://doi.org/10.1080/01616846.2019.1585218

Karlsen, Jan Terje; Gra ee, Ketil; & Massaoud, Mona Jensvold. (2008). Building trust in project-stakeholder relationships. Baltic journal of management, 3(1), 7–22. https://doi.org/10.1108/17465260810844239

Kim, Eunjee; & Park, Sunyoung. (2020). Employees’ perceptions of organizational learning: the role of knowledge and trust. Kybernetes. https://doi.org/10.1108/K-03-2020-0169

Kremer, Hannah; Villamor, Isabel; & Aguinis, Herman. (2019). Innovation leadership: Best-practice recommendations for promoting employee creativity, voice, and knowledge sharing. Business Horizons, 62(1), 65-74. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2018.08.010

Le, Phong Ba; & Lei, Hui. (2018). The mediating role of trust in stimulating the relationship between transformational leadership and knowledge sharing processes. Journal of Knowledge Management. https://doi.org/10.1108/JKM-10-2016-0463

Lin, Hsiu-Fen. (2006). Impact of organizational support on organizational intention to facilitate knowledge sharing. Knowledge Management Research & Practice, 4(1), 26-35. https://doi.org/10.1057/palgrave.kmrp.8500083

Liu, Kuang-Liang; Chang, Chen-Chi; & Hu, In-Lin. (2010). Exploring the effects of task characteristics on knowledge sharing in libraries. Library Review.

https://doi.org/10.1108/00242531011053968

Lucas, Leyland M. (2005). The impact of trust and reputation on the transfer of best practices. Journal of Knowledge Management.

https://doi.org/10.1108/13673270510610350

Mahmoudi Topkanlo, H., Farhadinejad, M., & Saberi, M. (2023). Analysis of Factors Affecting Distrust among Faculty Members of Knowledge and Information Science Departments in Governmental Universities of Iran. Library and Information Science Research, 13(1), 103-124. https://doi.org/10.22067/infosci.2023.78482.1132 [In Persian].

Masoudi Tafreshi, Mahnaz; & Irajirad, Arsalan. (2018). Mediating Role of Cognitive Trust and Emotional Commitment on the Relationship between Job Satisfaction and Knowledge Sharing Intention. Journal of Research in Educational Science, 12(43), 147-163. https://doi.org/10.22034/jiera.2018.85752 [In Persian].

McAllister, Daniel J. (1995). Affect-and cognition-based trust as foundations for interpersonal cooperation in organizations. Academy of management journal, 38(1), 24–59. https://doi.org/10.5465/256727

McKnight, D. Harrison; Choudhury, Vivek; & Kacmar, Charles. (2002). Developing and Validating Trust Measures for e-Commerce: An Integrative Typology. Information Systems Research. Retrieved from https://pubsonline.informs.org/doi/abs/10.1287/isre.13.3.334.81

Mishra, Madhurima; & Pandey, Agrata. (2018). The impact of leadership styles on knowledge-sharing behavior: a review of literature. Development and Learning in Organizations: An International Journal. https://doi.org/10.1108/DLO-06-2018-0067

Monday, Sarah C. (2023). Strategies Global Virtual Team Leaders Use to Improve Trust and Communication. Walden University.

          https://www.proquest.com/docview/2706170160?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true

Mutahar, Yaser; Farea, Mazen Mohammed; Abdulrab, Mohammed; Al-Mamary, Yaser Hasan; Alfalah, Adel Abdulmhsen; & Grada, Mohieddin. (2022). The contribution of trust to academic knowledge sharing among academics in the Malaysian research institutions. Cogent business & management, 9(1), 2038762.

          https://doi.org/10.1080/23311975.2022.2038762

Nahapiet, Janine; & Ghoshal, Sumantra. (1998). Social Capital, Intellectual Capital, and the Organizational Advantage. Academy of Management Review, 23(2), 242-266.

https://doi.org/10.5465/amr.1998.533225

Novitasari, Dewiana; Haque, Marissa GraceHaque; Supriatna, Heri; Asbari, Masduki; & Purwanto, Agus. (2021). Understanding the Links between Charismatic Leadership, Intrinsic Motivation and Tacit Knowledge Sharing among MSME Employees. International Journal of Social and Management Studies, 2(3), 1–13. http://repository.ibs.ac.id/id/eprint/3251

Oulabi, Yaser; & Bizer, Christian. (2017a). Estimating Missing Temporal Meta-Information using Knowledge-Based-Trust. In KDWeb. http://ceur-ws.org/Vol-1959/paper-04.pdf

Oulabi, Yaser; & Bizer, Christian. (2017b). Estimating Missing Temporal Meta-Information using Knowledge-Based-Trust. In KDWeb. http://ceur-ws.org/Vol-1959/paper-04.pdf

Ozlati, Shabnam. (2015). The moderating effect of trust on the relationship between autonomy and knowledge sharing: A national multi-industry survey of knowledge workers. Knowledge and Process Management, 22(3), 191–205. https://doi.org/10.1002/kpm.1474

Peterson, Robyn. (1998). Trust for quality. The TQM magazine, 10(6), 413–416. https://doi.org/10.1108/09544789810239128

Sanchez, Diana E. (2021). Knowledge Sharing Among Student Affairs Professionals at a Small Faith-Based Higher Education Institution. University of Southern California. https://www.proquest.com/docview/2620835828?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true

Sarvestani Shafiei, Maryam; Biranvand; Ali & Shojaeifard, Ali. (2022). Organisational Trust and Tacit Knowledge Transfer. DESIDOC Journal of Library & Information Technology, 42(5), 325 https://doi.org/10.14429/djlit.42.5.18312

Thi Chung, Du; & Thi Tram Anh, Pham. (2022). Factors affecting knowledge sharing behaviour in public higher education institutions: An empirical study of Vietnam. Cogent Business & Management, 9(1), 2155002.

          https://doi.org/10.1080/23311975.2022.2155002

Vasin, Sergey M.; Gamidullaeva, Leyla A.; Wise, Nicholas; & Korolev, Konstantin Yu. (2020). Knowledge Exchange and the Trust Institution: a New Look at the Problem. Journal of the Knowledge Economy, 11(3), 1026-1042. https://doi.org/10.1007/s13132-019-00588-2

Yuan, Xinwei; Olfman, Lorne; & Yi, Jingbing. (2020). How do institution-based trust and interpersonal trust affect interdepartmental knowledge sharing? In Information Diffusion Management and Knowledge Sharing: Breakthroughs in Research and Practice (pp. 424–451). IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-7998-0417-8.ch021

Ziemba, Ewa; & Eisenbardt, Monika. (2014). Prosumers’ eagerness for knowledge sharing with enterprises–a Polish study. Online Journal of Applied Knowledge Management, 2(1), 40–58.

          http://www.iiakm.org/ojakm/articles/2014/volume2_1/OJAKM_Volume2_1pp40-58.pdf