طراحی مدل تحلیلی میدان آموزشِ کارآمد در ایران بر اساس رویکرد ساختارگرایی تکوینی پیر بوردیو

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقاله 4، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 27، اسفند 1403   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fedu.2025.89696.1365

نویسندگان

فردین محمدی^{* 1}؛ محسن نوغانی²

¹استادیار جامعه شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

²دانشیار گروه آموزشی علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

تحقیق حاضر سعی در طراحی مدل میدان آموزش کارآمد در ایران بر اساس رویکرد ساختارگرایی تکوینی است. در راستای دستیابی به این هدف نظریه‌های آموزش و آموزش و توسعه با استفاده از روش مرور نظام‌مند بررسی و مورد استنباط نظری قرار گرفتند. در نهایت بر اساس ویژگی‌های استنباط شده، مدل میدان آموزش کارآمد در ایران طراحی شد. بر اساس این مدل، میدان آموزش به لحاظ فرامیدانی، میدانی است که با سایر میدان‌ها درهم‌تنیدگی و ارتباط هماهنگ دارد و دارای استقلال نسبی است (به ویژه از میدان قدرت). به لحاظ درون میدانی نیز، میدانی است که از «تاریخ متمایزی» برخوردار است که این تاریخ بر شکل‌گیری منطق میدان، عادتواره و سرمایه‌ی کارگزاران آن اثرگذار بوده است. هدف میدان آموزش ارتقای سرمایه فرهنگی تجسم‌یافته است و عادتواره نهادی عاملان اجتماعی میدان آموزش نیز، عادتواره آموزشی است. «معلمان» و «دانش‌آموزان» کارگزاران اصلی میدان آموزش محسوب می‌شوند. به طوری که معلمان در «میدان تولید» و دانش‌آموزان در «میدان مصرف» حضور دارند و بر اساس و عادتواره، سرمایه و منطق خاص میدان آموزش در راستای دستیابی به میدان که همان کسب و ارتقای سرمایه فرهنگی تجسم‌یافته به رقابت می‌پردازند.

کلیدواژه‌ها

بوردیو؛ رویکرد ساختارگرایی تکوینی؛ مدل میدان آموزش؛ میدان آموزش کارآمد

مراجع